දවස් ගෙවී ගියා මෙසේ

සති තුනක් කියන්නේ බොහොම කෙටි කාලයක්. ඒත් සති තුනක කෙටි කාලයක දී කෙනෙකුට විවිධාකාර අත්දැකීම් අත්විඳින්නට පුලුවන්. බොහොමයක් වෙලාවට කෙනෙකුගේ මිහිරි අත්දැකීම් ඒ ඒ පුද්ගලයන්ට පෞද්ගලිකයි, ඒ වගේම භාවාතිශයයි. ඒ නිසා ඒ මිහිරි අත්දැකීම් බෙදා හදා ගැනීම තවත් කෙනෙකුට නීරස වෙනවා වගේම ඒ කියන අර්ථයෙන් විඳින්නත් බැහැ.

ඒත් අමිහිරි අත්දැකීම් කියන්නේ තවත් කෙනෙකුත් එක්ක බෙදා හදා ගන්න පුලුවන් දෙයක්. ඒකට හේතුව ඒ අත්දැකීම් සමාජීය යහපතට යොදා ගන්නට පුලුවන් නිසා.

ඉතින් මේ කියන්නට යන්නේ ලංකාවේ ගත කළ සති තුනක කාලයේ දී ලැබූ එවන් අත්දැකීම් කිහිපයක්.

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

මා අත තිබූ ජාත්‍යන්තර රියදුරු බලපත්‍රයෙන් ලංකාවේ වාහන පදවන්නට මෝටර් රථ දෙපාර්තමේන්තුවෙන් කිසියම් සහතිකයක් ගත යුතුද යන්න ගැන මා හිත මිත්‍ර උසස් පොලිස් නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකුගෙන්ම අසා බැලුවෙමි. ඔවුහු සියල්ලෝම පාහේ රථ වාහන පොලිසිය භාර උසස් නිලධාරියෝ වූහ. එහෙත් ඒ සම්බන්ධයෙන් ඇති නීතිමය තත්ත්වය ගැන පැහැදිලි අවබෝධයක් ඔවුන් එක් අයෙකු හෝ සතු නොවූවාක් මෙන්ම ඔවුන් පැවසූ කරුණු ද එකිනෙක පරස්පර වූයේය. ලංකාවේ රියදුරු බලපත්‍රය මා සතුව නොතිබුණත්, ජාත්‍යන්තර රියදුරු බලපත්‍රයක් මා රැගෙන විත් තිබුණේය. ඒ සදහා වූ ප්‍රඥප්තියට ලංකාව ද අත්සන් කර තිබුණු බැවින් ජාත්‍යන්තර රියදුරු බලපත්‍රය වලංගු වූ රටවල් ගොන්න අතරේ ශ්‍රී ලංකාවේ නම ද එම බලපත්‍රයේම සටහන්ව තිබුණි. එහෙත් ලංකාවේ ගත කරන කෙටි කාලය තුළ දී අප්‍රසන්න සිදුවීම් ඇති වීම අවම කර ගැනීම සදහා මේ තත්ත්වය නිශ්චිතව නිරාකරණය කර ගන්නට මට ඇවැසි විය. එබැවින් රටට ඇතුලු වන්නටත් පෙරම මේ සම්බන්ධ නීතිමය තත්ත්වය මා හා නීති වෘත්තියේ යෙදුණු  මිතුරන්ගෙන් විමසූ නමුත් ඔවුන්ගෙන් ද ඒ ගැන පැහැදිලි පිළිතුරක් ලැබුණේ නැත. මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ නිල වෙබ් අඩවිය කිහිප වරක්ම සුපරීක්ෂාකාරීව නිරීක්ෂණය කළෙමි. එහෙත් ඒ ගැන කිසිම තොරතුරක් එහි අන්තර්ගත කර තිබුණේ නැත. එබැවින් ජාත්‍යන්තර රියදුරු බලපත්‍රයේ නීතිමය තත්ත්වයට අදාළ නීති ලේඛනයක් මා රැගෙන ආවේ මතු ආරක්ෂාව පිණිසය. කෙසේ වුවද හිත මිත්‍ර ඇතැම් පොලිස් නිලධාරීන්ගෙන් කෙනෙකු කීවේ මගේ රියදුරු බලපත්‍රය මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවෙන් සහතික කරවා ගත යුතු බවය. මගේ හිතවතෙකු හරහා මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉහළ නිලධාරියෙකුගෙන් විමසූ විට ඔහු ද පැවසුවේ එවැනි සහතිකයක් ලබා ගත යුතු බවයි. පෝලිමේ රස්තියාදු නොවී එය පහසුවෙන් කරගන්නට හැකි ඉඩකඩක් ද ඔහු සලසා දුන් බැවින් ඔහු පැවසූ පරිදි මා කළ යුතු වූයේ දෙපාර්තමේන්තුවට ගොස් අදාළ නිලධාරියා කෙලින්ම හමුවී විනාඩි පහෙන් දහයෙන් එය කර ගැනීම පමණි.

එක් එක් තැන්වල සෙනග පොදි කමින් සිටි මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ අදාළ නිලධාරියා සිටි කාර්යාලය කරා මා යද්දී ඔහු හමුවී තම වැඩ කටයුතු කරගැනීම සදහා ඒ වනවිටත් මිනිස්සු හය හත් දෙනෙක් පෝලිම් ගැසී සිටියහ. ඇදුනුම්කම මාර්ගයෙන් පෝලිම මග හැර ඔහුගේ කාර්යාලයට රිංගන්නට හිරිකිතයක් දැනුණු බැවින් මම ද පෝලිමේ අවසානයට එක් වූයෙමි. හිමිහිට ඉදිරියට ඇදුණු පෝලිම, මට ඉදිරිපිටින් එක් කෙනෙකු සිටිය දී නතර වූයේය. ඒ අදාළ නිලධාරියා කාමරයෙන් පිටතට ගිය බැවිනි. ඔහු පැමිණෙන්නට විනාඩි හතළිස් පහකට අධික කාලයක් ගත වූ බැවින් ඒ වන විට බොහෝ දිගු පෝලිමක් මා පසුපසින් පෙළ ගැසී තිබුණි. පැයක පමණ කාලයක් පුරා එක තැන සිටගෙන සිටීම සුවපහසු කාරණාවක් නොවූවත්, නිලධාරියා යළි එනතුරු බලා සිටිනු හැර කරන්නට කිසිත් නොතිබුණේය. මා පෝලිම් ගැසී සිටි කාමරයට යාබද කාමරයේ සිටි නිලධාරියා හමුවන්නට ද එවැනිම පෝලිමක් තිබුණේය. ඒ පෝලිමේ සිටි කිසිවෙකුට දුරකථන ඇමතුමක් ලැබුණේය.

“ මං දන්නේ නැහැ මචං කීයට එන්න පුලුවන් වෙයිද කියලා. අත්සනක් අරගෙන යන්න තාම මේ පෝලිමේ රස්තියාදු වෙනවා ”. ඔහු සිය දුරකථනයට පිළිතුරු දෙන හඩ ඒ අවට සිටි අපට පමණක් නොව එහේ මෙහේ සැරිසරමින් සිටි ආරක්ෂක නිලධාරියාට ද ඇසෙන්නට ඇත.

“ සද්දෙ අඩු කරලා ඔයා ෆෝන් එක සාක්කුවට දාගන්නවා…. නැතිනම් තමුසෙවයි, තමුසෙගෙ ෆෝන් එකයි දෙකම අල්ලලා එළියට ඇදලා දානවා ”

ආරක්ෂක නිලධාරියා ගුගුළේය. ඇතැම් විට ඒ පෝලිමේ රස්තියාදු වෙමින් සිටි සෙසු මහජනතාවට ද අනතුරු හගවනු පිණිස විය යුතුය.

මහජනතාවගේ මුදලින් නඩත්තු වෙන රාජ්‍ය ආයතනයක ආරක්ෂක නිලධාරියෙකුට තම දෙපාර්තමේන්තුවට එන මහජනතාවට එපමණ බලයක් පාන්නට ඉඩක් ලැබුණේ කෙසේදැයි සිතා ගත නොහැකිව අන්දමන්දව සිටියදී මා බලා සිටි නිලධාරියා යළිත් කාමරයට පිවිසුණේය. ඒ සමගින්ම කොහෙන්දෝ ආ කිහිප දෙනෙක්ම පෝලිමට පිටතින් විත් දොරටුවට අනිත් පැත්තෙන් පෙළගැසී කාමරයට ඇතුලු වන්නට මාන බලන්නට වූහ. මා ඉදිරිපිටින් සිටි තැනැත්තාට තරමක උස් හඩින් මම මෙසේ කීවෙමි.

“ ඔයා මෙතැන දැන් පැයක විතර ඉදන් මාත් එක්ක පෝලිමේනේ ඉන්නේ.  ඒ නිසා කාටවත් යන්න දෙන්න එපා. ඔයා යන්න. ඊට පස්සේ මායි යන්නේ ”

ඒ සමගින්ම දොරටුව විවර වූ බැවින් ඔහු මා කී පරිදිම කාමරයට ඇතුලු වූයේ පෝලිමට පිටින් පැන ආ කිහිප දෙනාට ඉඩක් නොදීමය. ඒත් ඒ මොහොතේ දීම ආයතනයේ සේවකයෙකු තම හිතවතෙකු සමග මා ඉදිරිපිට මගේ ඉඩ අහුරා සිටගත් බැවින් මට යළිත් කටහඩ අවදි කරන්නට සිදුවූයේය.

“ ඔයා ඔය කරන වැඩේ වැරදියි නේද? අපි මේ හැමෝම දැන් මෙතැන පැයකට වඩා එක තැන හිටගෙන ඉන්නවා. ඔය විදියට ඔයාට පෝලිමෙන් පිට යන්න බැහැනේ ”

“ අපිට තියෙන්නේ මේ පොඩි අත්සනක් ගන්න ”, ඔහු කීවේ ගානකට නොගෙනය.

“ මටත් තියෙන්නේ පොඩි අත්සනක් ගන්න විතරයි. මේ පෝලිමේ ඉන්න හැමෝටම තියෙන්නේ අත්සනක් ගන්න විතරයි ”

“ මං මේ මහත්තයව අදුනනවා. ඒකයි ” මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව තුළ නීතිය එයද යන්න මා නොදන්නා නමුත් ඔහු එය කීවේ එය අතිශය සාමාන්‍ය කරුණක් ලෙස සලකා බව නම් පැහැදිලිය.

“ මාත් ආවේ ඇදුරුම්කමක් තියාගෙන තමයි. ඒත් මේ තරම් මිනිස්සු පෝලිමේ ඉන්දැද්දි පෝලිමට පිටින් යන එක හරි නැති නිසා තමයි මේ විදියට පෝලිමේ ඉන්නේ ”

“ ඇදුරුම්කමක් තියෙනවා නම් යන්නේ නැත්තේ ඇයි? ” තරමක විමතියෙන් මෙන් ඔහු කීවේ මට ඉඩ දෙමිනි. පෝලිමේ ඉදිරියෙන්ම සිටින්නේ මා වුවද ඇතුළට ගිය තැනැත්තා එනතෙක් කාමරයට ඇතුලු විය නොහැකිය.

“ ඔන්න මහත්තයා යන්නේ නැතිනම් මං යනවා ”, එසේ කී ඔහු ඒ නිමේෂයෙන්ම කාමරයේ සිටි තැනැත්තා නික්ම යන්නටත් පෙරම දොර විවෘත කරගෙන සිය හිතවතාද සමග කාමරයට රිංගා ගත්තේ මට හිතන්නටවත් ඉඩක් නොදෙමිනි.

ජංගම දුරකථනයෙන් කතා කළ තරුණයාට ගෝරනාඩු කළ ආරක්ෂක නිලධාරියාට ද මේ දෙබස ඇසුණත් ඔහු බීරෙකු සේ නිහඩය.

මෙවැනිම අත්දැකීමක් ආගමන හා විගමන කාර්යාලයේ දී මෙයින් වසර කිහිපයකට පෙර ලැබූ හැටි මට මතකය. මගේ දෑස් ඉදිරිපිටම එහිදී සිදුවූයේ මහ දවල් මංකොල්ලයක් බදු වූ මගඩි රැසකි.

මම මට පසුපසින් පෝලිමේ සිටි පිරිස දෙස බැලුවෙමි. පහළොවකට වැඩි පිරිසක් පෝලිමේය. මගේ පසුපසින්ම සිටියේ තාත්තා කෙනෙකුගේ වයස ඇති අහිංසක ගැමියෙකි.

“ අර මනුස්සයා ආවට පස්සේ මම යනවා. කිසි කෙනෙකුට පෝලිම පනින්නට දෙන්න එපා. මං එළියට එද්දිම ඔය මහත්තයා ඇතුළට යන්න ”, මා උස් හඩින් කීවේ නීති විරෝධීව පෝලිම් ගැසී සිටි පිරිසට ඇසෙන ලෙසය. මගෙන් පසු ඒ අහිංසක ගැමියාට කාමරය තුළට යන්නට ඉඩක් ලැබුණා ද යන්න ඇත්තටම මට මතක නැත. එයට හේතුව මා කාමරයෙන් පිටතට ආවේ විපිළිසර මනසකින් යුක්තව නිසාය. පැයක පමණ කාලයක් පෝලිමේ රස්තියාදු වීමෙන් පසුව අන්තිමේ දී මට දැනගන්නට ලැබුණේ මෝටර් රථ දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉහළ නිලධාරියාත්, උසස් පොලිස් නිලධාරියාත් කිවූ ලෙසින් සහතිකයක් මට අවශ්‍ය නොවන බවයි.  තම රාජකාරියට අයත්, තම දෙපාර්තමේන්තුවට අයත් බොහෝ සේ සරල රාජකාරී කාරණාවක් සැක හැර දැන ගැනීම වෙනුවෙන්ම ලංකාවේ ගත කළ අතිශය කෙටි කාලයෙන් වටිනා වරුවක්ම ගත වී ගියේය. තම වෙබ් අඩවියට එකම එක පේලියක් පමණක්ම එක් කීරීමෙන් මෙය කරන්නට හැකි බවට වූ නුවණැසක් අනේ ඔවුන්ටත් තිබුණා නම්!

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

කොල්ලුපිටියේ අතුරු මාර්ගයකින් වාහනය පදවා ගෙන පැමිණි මම ගාලු පාරට වාහනය හරවා ගැනීමේ අපේක්ෂාවෙන් සිටියෙමි. ඒ ඉරු දින සවස් වරුවේ ගාලු මුවදොර සරුංගල් සැණකෙළියක් තිබූ බැවින් කොල්ලුපිටියේ සිට ගාලු මුවදොර දක්වා මාවත බොහෝ සේ තදබද වී තිබිණ. මා යමින් සිටියේ සරුංගල් සැණකෙළියට නොවුණත්, මා යමින් සිටි ස්ථානය ඇත්තේ ගාලු මුවදොරත්, කොල්ලුපිටියත් අතර තැනක වූ බැවින් ඒ සදහා වෙනත් විකල්ප මාර්ගයක් මට තිබුණේ නැත. තදබදය නිසාම ප්‍රධාන පාරේ සිටි පොලිස් නිලධාරියෙක් සිය දෑත් වලින් වාහන හසුරවමින් සිටියේය. පොලිස් නිලධාරියාගේ සංඥාව ලැබෙන තුරු අතුරු පාරෙන් ගාලු පාරට වාහනය හැරවීම සදහා සිටි වාහන පෙළෙහි මුලින්ම සිටියේ මාය. හතර අතටම වාහනත්, මිනිසුනුත් එකට පොදි කමින් සිටි ඒ මංසන්ධියේ වාහන හැසිරවීම ඇත්තෙන්ම ලෙහෙසි පහසු කාර්යයක් නොවීය.  මගේ පසුපසින් සිටි වාහනය නොනවත්වාම වාහනයේ නළාව ශබ්ද කරමින් සිටියේය. මේ වාහන පෙළ නොතකා වාහනය ධාවනය කරන ලෙස ඔහු මට කරන විධානයකි ඒ. ඉදිරියෙන් පොලිස් නිලධාරියෙකු පාර හසුරුවන බව ඔහු නොදැන සිටියා විය යුතුය. පාර පනින පදිකයෙකුට වාහනය නැවැත්වූ විට “ඇයි ඉඩ දුන්නේ?” යන ප්‍රශ්නාර්ථය නැගීමටත්,  වාහනය ධාවනය කරන සංඥාව හගවමින් කොළ එළිය වැටෙන්නටත් පෙර රතු එළිය තිබියදීම “දැන් සූදානම් වෙයන්” යන අනතුරු හැගවීම කරන්නටත්, නියමිත වේගයෙන් වාහනය ධාවනය කරන විට “හයියෙන් පලයන්” යන විධානය දෙන්නටත් පසුපසින් එන  වාහන වලින් නැගෙන මේ ආකාරයේ හෝන් විධාන වලට මේ වනවිට මා බොහෝ සේ හුරු පුරුදුව සිටි බැවින් මට පසුපසින් නොනවත්වා නැගෙන හෝන් හඩ මම මොහොතකටවත් මායිම් නොකළෙමි. එහෙත් මා කණස්සල්ලෙන් සිටියේ ඉදිරියේ සිටින පොලිස් නිලධාරියා මේ හෝන් හඩ නැගෙන්නේ මගෙන් යැයි සිතා දැන් දැන් පැමිණ මට දඩ කොළයක් ලියාවිය යන සිතිවිල්ලෙනි. මහත් පුදුමයකි. රථ වාහන හසුරවමින්ම මා දෙස බැලූ පොලිස් නිලධාරියා “ මොහොතකට ඉවසා ඉන්න ” යන සංඥාව මට කළේ “මගේ හෝන් නාදයට ” කාරුණික ප්‍රතිචාර දක්වමිනි.

ඒ පුදුමය වැඩි වේලාවක් දරා ගෙන ඉන්නට මට ලැබුණේ නැත. ගාලු පාරට හැරවූ සැනින්ම වාගේ ප්‍රධාන පාරේ පාර පනින්නට ඇති කහ ඉරි තීරු මතින් රථ වාහන පොලිස් නිල ඇදුම හැඳ සිටි තවත් පොලිස් නිලධාරියෙක් පාර පනිමින් සිටියි. මගේ ඉදිරිපිටින් සිටි වාහනයේ රියදුරා කහ ඉර මතින් පාර පනින පොලිස් නිලධාරියාට නොනවත්වා හෝන් හඩ නාද කරයි, ඒ ඉක්මනින් පාර පනින ලෙස පොලිස්ක නිලධාරියාට කරන විධානයකි. “මේ සැරේ නම් එයාට දඩ කොළය ෂුවර්”,  මම සිතුවෙමි. තවත් පුදුමයකි. “පොඩ්ඩක් ඉන්න” යැයි අතින් සංඥා කළ පොලිස් නිලධාරියා ඉක්මන් ගමනින් පාර පැන්නේය.

මහ පාරේ නීතිය හසුරවන්නේ රියදුරුන් නම් රටේ නීතිය හසුරවන්නේ කවුරුන් විය හැකිද?

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

මොරටුව හරහා ගිය ගමනක දී සපත්තු ජෝඩුවක් මිලදී ගන්නට සපත්තු වෙළෙඳ සැලකට ගොඩ වැදුණෙමි. මගේ සිතට සරිලන සපත්තුවේ මට අවශ්‍ය ප්‍රමාණය සොයා ගෙන එනතෙක් වීදුරු කවුළුවෙන් පිටත බලා සිටි මගේ නෙත ගැටුණේ ගොඩනැගිල්ල විවෘත කිරීමේ සමරු ඵලකය වෙතය. වීදුරු කවුළුවෙන් මා කියවූ දේ නිවැරුදිදැයි මටම විශ්වාස කළ නොහැකි වූයෙන් සාප්පුවෙන් ඉවතට විත් සමරු ඵලකය යළිත් වරක් සමීපව කියවූවෙමි. මා කියවූ හැටි නිවැරැදිය. සමරු ඵලකයේ සටහන් වන විදියට ජනතා මුදලින් ගොඩනැගිල්ල නිමකරන්නට මුල් වී ඇත්තේ මොරටුව “ වන්දනීය ” නගරාධිපති විසිනි. (ගොඩනැගිල්ල විවෘත කර ඇත්තේ 2005 වසරේ දීය).

මා දන්නා දැනුමේ ප්‍රමාණයට වන්දනීය යන්නෙහි අරුත වන්දනාමානයට සුදුසු වූ එසේත් නැතිනම් ඉංග්‍රීසි බසින් HONOURABLE යන්නෙහි පර්යාය පදය වන පූජනීය යන අරුත දෙන වචනයකි. මොරටුවේ නගරාධිපතිවරයා හිමිනමක් හෝ වෙනත් ආගමක පූජකවරයෙකුදැයි ඇති වූ කුතුහලය නිසාම මා ඒ නම කිහිප වරක්ම කියැවූවෙමි. එහෙත් එය ගිහි නමක් බව මම වටහා ගත්තෙමි. මහජනතාවගේ බදු මුදලින් ගොඩනැගිල්ල ඉදිකළ බව සමරු ඵලකයේම සටහන්ව ඇති නමුත් සමරු ඵලකයට සම්මාදන් වූවෝ බොහෝය. ඔබ විශ්වාස කරන්නේ නම්, මේ සමරු ඵලකයේ සටහන්ව ඇති නම් ගම් ප්‍රමාණය තිහකි.  වීවෘත කරන්නට සහභාගි වී ඇත්තේ ද  කොළඹ සරසවියේ නීති පීඨය පවා හෙබවූ මහාචාර්ය ඇමැතිවරයෙකි. වන්දනීය යන්නට මා නොදන්නා වෙනත් තේරුමක් තිබිය යුතුමය. නැතිනම් මේ සමරු ඵලකයේ දෙතැනකම සටහන් වී ඇති “වන්දනීය” යන වචනය එසේ තියන්නට සමරු ඵලකයට නම ඔබා ගත් ඒ උගත් උතුමන් තිස් දෙනාගෙන් අඩුම තරමින්  එක් අයෙකු හෝ ඉඩ නොදෙන බව සහතිකය.

නොදන්නා දේ ඉගැනීම මගේ පුරුද්දකි. එබැවින් මගේ දැනුම වර්ධනය කරගනු වස් මේ සමරු ඵලකයේ පින්තූරයක් ගෙන මා හිත මිත්‍ර සිංහල ඇදුරෙකුට පෙන්නූවෙමි. “ගැටලුවක් නැහැ… කොළඹට ඉන්නවා පැන්ෂන් ගිය රූප රාජිනියක්,  මහරගමට ඉන්නවා නගරාධිපති සර් කෙනෙක්, මොරටුවට ඉන්නවා වන්දනීය නගරාධිපති කෙනෙක්… ඉතින් උඹට අවුල්ද? ” මා අවුල්දැයි නැතැයි කියාගන්නටත් පෙරම, තමන්ගේ ජංගම දුරකථනය ඇදගත් ඔහු තවත් ඡායාරූප කිහිපයක් මට පෙන්නුවේය. (තමන්ගේ ඇස ගැටෙන මෙවන් ඡායාරූප රැසක් ඔහුගේ ජංගම දුරකථනයේ සටහන්ව තිබුණි. ඔහු මට කීවේ එය තමන්ගේ අධ්‍යයන කටයුතුවලදී මහත් සේ ප්‍රයෝජනවත් වන බවය)

ඔහු පෙන්වූ එක් සමරු ඵලකයක කොයි තරම් නම් ගම් ඔබා සිර කර තිබුණේ ද කියනවා ඒ දුටු මට සිහිවූයේ ජොකියන්ගේ නම් ගම් ඔබ්බවූ රේස් පත්තරයකි. ඔහු පෙන්වූ තවත් තවත් සමරු ඵලකයක ඡායාරූපය අනුව රටේ අධ්‍යාපන ඇමැතිවරයා සඳුන් ගසක් හිටවා තිබේ. සඳුන් පැලයට පිංසිදු වෙන්නට ඇමතිවරයා වෙනුවෙන් ද මහා සමරු ඵලකයක් ඉදිවී තිබේ. (මේ සටහන ලියද්දී ඒ ඡායාරූප දෙක මට එවන්නට ඔහු කාරුණික වූයේය)

පළාත් සභා මන්ත්‍රීවරුන්ට, නගරාධිපතිවරුන්ට ඇමතිවරයාට, නගරාධිපතිවරයාට මෙහෙම නම් රටේ අගමැතිවරයාට, ජනාධිපතිවරයාට කොහොම සමරු ඵලක ඉදිවෙනු ඇතිද? පොළොන්නරුවට ගිය ගමනේ දී සිද්ධ වෙනවා යැයි කියන සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ගැන ලක්ෂ ගණනින් නාස්ති කරමින් පාර පුරා ඔසවා තිබූ යෝධ දැන්වීම් පුවරු විදුලියක් මෙන් මගේ සිතිවිලි අතරින් ඇදී නොපෙනී ගියේය. ඒ දැන්වීම් පුවරුවල පමණක් මුදල් එකතු කළේ නම් නාගරික රෝහලක් හෝ නාගරික පාසලක් පහසුවෙන්ම ඉදිකරන්නට හැකියාව තිබුණි. හම්බන්තොට වරාය විවෘත කරන්නට කළ රැගුම් ගැයුම් වෙනුවෙන් වැය කළ කෝටි දෙකහමාරක බිල්පත් පවා ඒ එක්කම මගේ මනසේ ඇදී නොපෙනී ගියේය.

මේ සියලු සංවර්ධන කටයුතු, සියලු ගොඩනැගිලි ඉදිවන්නේ මහජනතාවගේ බදු මුදලිනි. දේශපාලකයන් සිය නිවසින් ගෙනා එකම එක සතයක් හෝ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති වලට දායක වී නැත. එබැවින් සමරු ඵලක වුවමනාම නම් ඒවා ඉදිවිය යුත්තේ බදු මුදල් ගෙවන මහජනතාව වෙනුවෙනි.  මේ අකාරයේ ඔලමොට්ටල සංවර්න ඵලක ඉදිවන වේගයටත්, ඒවායෙහි නම් ගම් එබෙන ප්‍රමාණයටත් සමානුපාතිකව රටක පුරවැසියන්ගේ වහල්කම හා දීනකම ප්‍රදර්ශනය වන්නේය.

“ උඹට අවුල්ද ? ”යාළුවා යළිත් ඇසුවේය.

ඇමරිකාවේ හිටපු ජනාධිපති බැරක් ඔබාමා සිය ධුර කාලය පුරාම වරින් වර මහ පොළොව හාරා ගස් සිටවූයේය. කවුරුන් හෝ ගත් ඡායාරූපයක් හැරෙන්නට සමරු ඵලක නැත. ලොව පුළුල්ම පාලමට හිමි ගිනස් වාර්තාව ඇති අතිශය දැවැන්ත පාලම ඇත්තේ කැනඩාවේ මගේ නිවස පෙනෙන නොපෙනන මානයේය. පාලමේ කිසිම තැනක සමරු ඵලකයක් නැත. අනේ ඇමරිකාවත්, කැනඩාවත් ලංකාව තරම් පොහොසත් වුණා නම්…!

 

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

පොළොන්නරුවේ දීප උයනට ඇතුලු වුණෙමි. කලින් සූදානම්ව සිටි කාර්යයකට තවත් හෝරාවක පමණ කාලයක් ඉතිරිව තිබූ බැවින් දීප උයනේ හිස් අවකාශය සිතට සිසිලසක් ඇති කරනු ඇතැයි සිතුණු බැවිනි ඒ. තණ නිල්ලෙන් වැසුණු ඒ කුඩා බිම් තීරුවට ඇතුලු වෙන්නටත් පෙරම, “ ටිකට් අරගෙනයි යන්න ඕනේ ” කියන හඬක් මතු වුණෙන් රුපියල් විස්ස ගණනේ ගෙවා සැමට ටිකට් පත් ලබා ගත්තෙමි.

දීප උයනෙන් නික්ම යාමට මත්තෙන් වැසිකිළිය වෙත පා නැගූ සැමට ටිකට් පත් නැවත අලෙවි කෙරුණේය. “රුපියල් දහයයි ” පිරිසිදු කරන්නිය කීවාය.

“ ඇයි අපි දැනටමත් සල්ලි දීලානේ ආවේ ?”

“ඒ පාක් එකට එන්න විතරයි. වැසිකිළියට ඇතුලු වෙන්න වෙනම ටිකට් ගන්න ඕනේ ”

උද්‍යානයට ඇතුලු වෙන ප්‍රවේශ පත් අලෙවි කරන කුටියත්, වැසිකිළියත් ඇත්තේ එකිනෙකට ඉතා සමීපවය, මීටර් කිහිපයක් නුදුරිනි.

“ඉතින් ඇයි එක ටිකට් එකකින් ඔය හැම දෙකම කරන්න බැරි ? මේක බොහොම පොඩි උද්‍යානයක්නේ” ප්‍රශ්නය ඇයට එල්ල කිරීමෙන් පළක් නොවන බව ප්‍රශ්නය නගද්දීම වැටහී ගියෙන් ඇගෙන් පිළිතුරක් බලාපොරොත්තු නොවූවෙමි.

පෙරදා දිවා ආහාරය සදහා ගොඩ වූ හෝටලයේ වැසිකිළියේ ද මෙවැනි දැන්වීමක් අලවා තිබූ බව මගේ මතකයට ආවේය. “හෝටලයේ අහාර පාන ලබා නොගන්නා අය වැසිකිළිය වෙනුවෙන් රුපියල් පනහක් ගෙවිය යුතුය”, යන්න එහි සටහන්ව තිබුණේය. දීප උයන, හෝටලය පමණක් නොව රට හරහා ගිය ගමනේ දී මෙවැනි දැන්වීම් පුවරු මම ඕනෑ තරම් දුටුවෙමි. මිනිසෙකුගේ අතිශය මූලික අවශ්‍යතාවක් වෙනුවෙන් මුදල් අය කරන ලොව එකම රට ශ්‍රී ලංකාවදැයි මම නොදන්නෙමි. ඒත් මා සංචාරය කර ඇති වෙනත් කිසිදු රටක එවැනි පුද්ගලික අත්දැකීමක් මට නැත.

“වැසිකිළිය භාවිත කිරීම සඳහා මුදල් අය කරනු නොලැබේ” යන දැන්වීම මගේ මුලු මහත් ජීවිත කාලය පුරාවටම මුල්ම වරට මා දුටුවේ ද මේ ගමනේ දී ලංකාවේදීය. වැසිකිළියට මුදල් අය නොකරන බව සිංහල, දෙමළ හා ඉංග්‍රීසිය යන භාෂා තුනෙන්ම සටහන් කරන්නට තරම් මහා ප්‍රවෘත්තියක් වීම ගැන මුවගට නැගුණු සිනාව නිසාම එහි ඡායාරූපයක් ගත්තෙමි. මේ දැන්වීම් පුවරුව මා දුටුවේ සීගිරිය කෞතුකාගාරයේය. ඒත් නොමිලයේ ලැබෙන වැසිකිළිය භාවිත කරන්නට පෙර කෞතුකාගාරය වෙනුවෙන් මුදල් ගෙවා ප්‍රවේශ පත්‍ර ලබා ගත යුතුය. (ලොව අට වැනි පුදුමය ලෙසින් නම් කරන්නට තරම් ලෝකයා විස්මිත කළ සීගිරියේ කෞතුකාගාරය නම් එවැනි පුදුමයකට කිසිසේත්ම උචිත නොවූ ඇල්මැරුණු කෞතුකාගාරයක් බව නම් නොකියාම බැරිය)

වැසිකිළිය ගැන කතාව ඇදුණෙන් ඒ හා බැඳුණු තවත් කතාවක් මගේ මතකයට එන්නේය. වසර ගණනාවකට පෙර ජීවිතයට බෙදා හදා ගත් ස්ථානයක් තරමටම සමීප වූ කොළඹ මහජන පුස්තකාලය ඉදිරිපිටින් රිය පදවා ගෙන යද්දී ඊට ගොඩවී යන්නට මහත් සේ ආසා ඇති විය. ඒ හදිසි සිතිවිල්ලෙන්ම වාහනය පුස්තකාල භූමියට ඇතුලු කළෙමි. අතීත ස්මරණයන් ඔස්සේ පුස්තකාලයට ගොඩ වැදී ඒ මතක අතර සැරිසරා පුස්තකාලයේ ආපන ශාලාව වෙත දෙපා ඔසවද්දී දුටු දැන්වීමෙන් මම යළිත් වරක් විස්මයෙන් විස්මයට පත්වීමි. “ වැසිකිළිය භාවිත කරන්නට නම් රුපියල් දහයක් ගෙවිය යුතුයි ”. පොත් පත් ඇසුරු කරන්නට, පාඩම් කරන්නට දවස පුරා දරු දැරියන් රැඳී සිටින කොළඹ මහජන පුස්තකාලයේ ජරාජීර්ණ වැසිකිළිය භාවිත කරන හැම අවස්ථාවකම  රුපියල් දහය ගානේ. කොළඹ පුරපතිනියගේ වැසිකිළිය අලුත්වැඩියාවට පමණක් ඒ දූ දරුවන්ගේ දෙමව්පියන්ගේ බදු මුදලින් රුපියල් ලක්ෂ එකසිය හතළියක්! ආසියාවේ ආශ්චර්යය.

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

උදේ පාන්දර හිමිදිරියේ ඉර නැග එන්නටත් පෙර පොළොන්නරුවේ ගල් විහාරයට ගියෙමි. මිනිස් හඬින් තොර වූ ඒ මහා පිංබිමේ සිට එහි අතීත සෞභාග්‍යය සිතින් මවා ගත්තෙමි. කුරුළු හඩ හා ගස් අතු අතර පැන දුවන රිලා පැටවුන් මිස කිසිදු හඩක් නැත. උත්තුංග බුදුරුවේ ගල් කුළු මත තැවරුණු සිසිලස හදවත පතුලටම දැනුණු තරම්ය. සිත පුරා නැගුණු පහන් සිතිවිලිත් සමග පොළොන්නරුවේ කිරිවෙහෙර භූමිය ඔස්සේ රන්කොත් වෙහෙර වෙත පා නගන්නට සිතුවෙමි. ගල්කුළක අලවා තිබූ පෝස්ටරයක් නෙත ගැටුණේ කිරිවෙහෙරෙන් පිටතට ආ මොහොතේය.

“ සූවිසි දහසක් මහ රහතුන් වන්දනාව – පහන් අසූ හාර දහසක මහා අලෝක පූජාව – පැන් පාත්‍රා විසි හතර දහසක මහා පැන් පූජාව – ගුවන් ගැබෙන් ඇද හැලෙන පිච්ච මල් පූජාව සහ ලක්ෂ ගණනින් සුවඳ මල් පිදෙන මහා පුෂ්ප පූජාව… ” තවත් මෙකී නොකී අරුමෝසම් බොහෝය. පූජාව මෙහෙවන හිමියන්ගේ නම ද දැවැන්ත අකුරින් සටහන්ව තිබුණි. චෛත්‍යය වටලා උන්වහන්සේ කළ පළතුරු පූජාව මේ දැන්මවීම කියවද්දී මතකයේ ඇදී නොපෙනී ගියේය.

“දැන් පොළොන්නරුවේ කාටවත් ළිං වතුර බොන්න බැහැ. අපි වතුර ගන්නේ සල්ලී දීලා. ළිං වතුර වලට වස විස කවලම් වෙලා. බොහොම දෙනෙකුට වතුර ගන්න සල්ලි නැහැ. මැදිරිගිරිය පැත්තේ දරුවෝ නහයෙන් ලේ දාලා මැරෙනවා, වතුර සල්ලි දීලා ගන්න දෙමව්පියන්ට වත්කමක් නැති නිසා” මගේ මිතුරා කීවේ දැන්වීම කියවන්නට මා බොහෝ වේලාවක් ගත කරන බව දුටු නිසාය. මේ මහා පැන් පාත්‍රා විසි හතර දහස ඒ දරුවන් වෙනුවෙන් වැය වූවා නම්… අර මහා පළතුරු සලාදය ආර්ථික අගහිගකම් නිසා දිවි නසා ගන්නා දරු පවුල් වෙනුවෙන් වෙන් වුණා නම්….!

“ශ්‍රද්ධාව වැඩි වුණාමත්, ප්‍රඥාව ගිලිහිලා ගිහින් මහ ගොබ්බ සිතිවිලි තමයි අන්තිමට පහළ වෙන්නේ” මගේ මිතුරා කීවේය.

ගල් විහාරයේ දී සිතට දැනුණු අපමණ පහන් හැගුම්, සිත කොණින් මෝදු වී එන අපුලින් වැසී යා නොදිය යුතු බැවින් මම නැවත ආපසු හැරුණෙමි.

“ඇයි රන්කොත් වෙහෙරට යන්නේ නැද්ද ?”

“එපා… ආපහු ලංකාවට ආපු දවසක යමු” මිතුරා කිසිත් නොකීවේය. මහා පූජාව ගැන ඇළවූ දැන්වීම් පත්‍රිකා පිරුණු බොරළු පාර දිගේ අපි  බොහෝ දුරක් ඇවිද ආවෙමු. නිහඩව ඇවිද ආවද අපේ සිතිවිලි දොඩමළු වූයේ එකම අයුරින් බව අපි දෙදෙනාම දැන සිටියෙමු.

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

පොළොන්නරුවේ සිටි කාලය තුළ මා නැවතී සිටි නවාතැන පිහිටා තිබුණේ වැවක් අද්දරය. එය පරාක්‍රම සමුද්‍රයටම සම්බන්ධ වැව් තටාකයක් ද යන්න හරි හැටිම නොදන්නා නමුත් ඒ බිම් කඩ අතිශය සුන්දරය . ඉර බැස ගිය සවස් වරුවේ වැව් සිසිල විඳිනු රිසින් වැව අද්දරට පියමං කළෙමි. අලින් පන්නා හරිනු සදහා අධි සැර සහිත අලි වැටක් ඉදිකර තිබුණ ද වැව් තාවුල්ලේ සුවය විදින්නට එය කිසිසේත්ම බාධාවක් නොවීය.

මා සිටි වැව් තලය කෙළවරට වන්නට පිහිටි මහා මන්දිරයකින් නොනවත්වා වරින් වර විදුලි පන්දම් එළි ඈතට විහිදෙනු පෙනුනෙන් අසල සිටි ගම්වැසියෙකුගෙන් මම ඒ ගැන විපරම් කෙරුවෙමි. මන්දිරයේ අයිතිය ඇත්තේ ජනාධිපති පුත්‍රයෙකුටය. පුත්‍රයා මන්දිරයේ ඇතත් නැතත් කමාන්ඩෝ ආරක්ෂාව තරය. එළි දල්වන්නේ ආරක්ෂාව සහතික කරනු පිණිසය. මන්දිරය හිමි ජනාධිපති පුත්‍රයා රටේ සිවිල් සේවයේ හෝ ආරක්ෂක සේවයේ නිලයක් හොබවන්නට තරම් මුහුකුරා ගිය තරුණයෙක යැයි මා සිතන්නේ නැත. ආරක්ෂාව දෙන්නට තරම් ඔහුට ඇති තර්ජනය කුමක්දැයි මා දන්නේ ද නැත. රට සාමයෙන් පිරුණු සුරක්ෂිත දිවයිනක් බවට සහතික ලබා දෙන්නේ ද රජයමය. එබැවින් කමාන්ඩෝ ආරක්ෂාව මැද මන්දිරයක ජීවත් වීම ඔහුගේ සරල දිවි පැවැත්මේ සාමාන්‍ය අංගයක් විය යුතුය. හරියට මල්වානේ මන්දිරය මෙන්ය. අලුතින්ම හිතන්නට පුරුදු පුහුණු විය යුතු බොහෝ දේ රට තුළ සිදුවෙමින් පවතින්නේය. අපේ රටේ පරිපාලන සේවයට එක්වූ උගතුන්ට උපදෙස් දෙන්නට ජනාධිපති දියණියක වීම පමණක්ම ප්‍රමාණවත් බව එසේ මා මෑතකදී අවබෝධ කරගත් තවත් එක් කාරණාවකි.  “ජනාධිපති තාත්තා” කෙනෙකු සිටීම හරිම අපූරුය.

නීති විද්‍යාලයේ වැඩිම ලකුණු ලබා ගත් නීති ශිෂ්‍යයා, නාවික හමුදාවේ දක්ෂතම නාවික නිලධාරියා, ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම අභ්‍යවකාශ විද්‍යාඥයා ද බිහිවූයේ එවැනි ජනාධිපති තාත්තෙකු සිටි එකම පවුලකිනි. එකම පවුලකින් මෙවැනි වාර්තාවන් තබන්නට තරම් සමත්කම් දැක්වූ වෙනත් රාජ්‍ය නායක පවුල් ලොව ඇතිද යන්න සෙවීම ගිනස් කමිටුවට භාරය.

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

සීගිරියෙන් පිටත් වී අනුරාධපුරයට එද්දී දවල් වී නොතිබුණෙන් සෙසු ස්ථාන කිහිපයක සැරිසරා නවාතැන වෙත ගියේ රුවන්වැලි සෑය වෙත යන්නට සුදුසුම වේලාව එය නොවන බව සිත කී බැවිනි. හිමිදිරි පාන්දර ගල් විහාරයට ගියාක් මෙන් හිරු බැස යන අඩ අදුරේ රුවන්වැලිසෑය අබියස හෝරාවක් දෙකක් තැන්පත්ව සිටින්නට සැලසුම් කරගෙන සිටියේ ලංකාවට එන්නටත් පෙර සිටමය.

සිහින් පිනි පොද වැස්සක් ඇද වැටුණු ඒ අපූරු හැන්දෑව හරිම මිහිරිය. නවාතැන් පොළේ සිට රුවන්වැලි සෑය වෙත පිය නැගුවේ ඒ මිහිරියාව ද සිත්හි දරාගෙනමය. රුවන්වැලි සෑයට වැටෙන මාවත අද්දර තරුණයෝ පිරිසක් මහ සෑයට ඇදෙන පිරිස වෙත ළා දම් පැහැති වරා මල් බෙදා දෙති. ඒ අපූරු තරුණයන් පිරිස ගැන ඇති වූ පහන් හැගිමින් සිත පිබිදී යනවාත් එක්කම ඇසුණු මහා ඝෝෂාවකින් මගේ අවධානය වරා මල් වෙතින් මහා සෑයට පිවිසෙන දොරටුව වෙත යොමු වූයේය. මා සිතුවේ කිසියම් කලබලයක් කියාය. මා සිතූ හැටි වැරදිය. එකිනෙකට වෙනස් රිද්මයන්ගෙන් නැගුණු සාධුකාරයත්, බෙරහඩත්, අතරින් ඇදෙන මහ පෙරහරකි ඒ. පෙරහරේ ගෙනියන්නේ “මහා චීවරයකි”. වරා මල් දෑතින් ගත් උපාසක උපාසිකාවෝ චීවරය තමන් පසුකර යන්නට පෙර ඊට අතගැසීමේ ලොබින් එහේ මෙහේ දුව යති. ඒ ගාලගෝට්ටිය නිම වනතෙක් තරමක් වේලා මහ සෑයට පිටතම රැදී සිටි අපි ඉන්පසුව මහ සෑ භූමියට ඇතුලු වූයෙමු.

මා බලාපෙරොත්තු වූ කාරණාව කිසිසේත්ම ඉටුකරගත නොහැකි බව පසක් වූයේ රුවන්වැලි සෑ භුමියට ඇතුලු වූ සැණකින්මය. මහ සෑයට පිටින් අප දුටු චීවර පෙරහැර මෙන්ම, තවත් චීවර ගත් පෙරහැර ගණනාවක් මහ සෑය වටා සක්මන් කරති. මහ සෑයට පැමිණ සිටි පිරිස ද මේ චීවර පෙරහැර වෙත ලහි ලහියේ යමින් ඊට අත ගසන්නට තැත් දරති. බෙර හඩ පරයා මහා සෙනගක මිනිස් හඩ දෝංකාර දෙන්නේය. ඒ අතරේ සිවුරු දරාගත් හිමිවරුත්, ගිහියෝත් මහ සෑයට නැග, ලහි ලහියේ මහ සෑය වටා සිවුරු අන්දවති. කඩිනමින් කළ යුතු බැවින් මහ සෑය උඩ ඔවුහු ඔබනොබ දුව යති. බිම සිටින ගිහියෝ මහ සෑයට සිවුරු අන්දවන පිරිසට උස් හඩින් උපදෙස් දෙති. නිස්කලංකයක් සොයා ඒ මහා සෑය වටාම පැදකුණු කළ ද මේ චීවර පෙරහැරේ ගාලගෝට්ටියත්, සෑය වටා සිවුරු අන්දවන පිරිසගේ කසිලි බිසිලියෙනුත් මිදෙන්නට කිසිම ඉඩක් කොතැනකවත් නැත.

මහ සෑ රදුන් ඉදිරියේ තිබුණු එක්තරා කුටියක වසර ගණනාවක් පුරා එක්රැස් වූවයි සිතිය හැකි අටපිරිකර ගොඩ ගසලාය. තවත් කොණක රන්වන් පාට කළ කළ ගෙඩිවල නෙළුම් මල් පුරවලාය. සිහින් පිනි පොද වැස්ස නිසා තෙත් වූ භූමිය තමන්ගේ චීවර පූජාවට බාධාවක් කරාවිදෝ යැයි සිතුණු බිය නිසාදෝ තවත් පිරිසක් කොහේදෝ සිට ගෙන එන වතුර ඇද දමමින් මඩ සෝදා දමන්නට ගත් විගඩමෙන් සෑ මළුව තවත් මඩ වෙමින් තිබිණ.

පොළොන්නරුවේ රන්කොත් වෙහෙරේ පැන් පාත්‍රා පූජාව හා පළතුරු පූජාව මෙන්ම මේ මහා චීවර පූජාවත් එකම හිමිනමකගේමද යන්න මම නොදනිමි. එය දැනගැනීමෙන් ඇති පළක් ද නැත. පූජාවන් කෙරෙන්නේ තරගයටය. එකෙකුට එකෙක් නොපරදින්නටය.

මහ සෑය ඉදිරිපිට කරන්නට අප සිතා සිටි කාරණාව සිහිපත් වීමෙන්දෝ මේ මහා ගාලගෝට්ටිය නිසා විපිළිසරව සිටි මගේ වැඩිමහල් දියණිය මා දෙස බැලුවාය.

“ අපි යමු… මේ මං දැනගෙන හිටිය බුද්ධාගමවත්, මං දැන හදුනාගෙන හිටිය බෞද්ධයෝවත් නෙමෙයි ”, මම ඇයට කීවෙමි. අපි ගිය පයින්ම ආපහු ආවෙමු.

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

කොළඹට එන අතරතුර අවුකන ප්‍රතිමා භූමියට ද පිය මැන්නෙමු. ලොවක් මවිත කළ ඒ අසහාය ප්‍රතිමාව අබියස දී සිතට මතුවන අප්‍රමාණ වූ හැගුම් සමුදාය නිදහසේ විඳින්නට ඉඩක් නැත්තේ ආධාර දෙන පිංවතුන්ගේ නම් ගම් කියමින් මයික්‍රෆෝනයෙන් මතුවන අප්‍රසන්න යකඩ හඩවල් නිසාය. අවුකන යනු මහා පෞරුෂත්වයෙන් සපිරි බුදු පිළිමයක් පමණක්ම නොවේ. අසහාය ප්‍රතිභාවක් සහිත කලාකරුවෙකුගේ අර්ථ පූර්ණ කලාකෘතියක් ද වේ. ඒ කලාකෘතිය විදිය හැක්කේ ප්‍රතිමාව ඉදිවූ පරිසරයේ ඇති සොබා දහම හා අනුගත වෙමින් මිස වානිජකරණයට ලක් වූ පන්සලක් තුළ දී නොවේ.

ප්‍රතිමාව පෙනෙන නොපෙනෙන සීමාවේ ප්‍රතිමාව ඉදිරියෙන් ලහි ලහියේ ඉදිවන ගොඩනැගිල්ලකි. මේ ගොඩනැගිල්ල ඉදිවූ පසු යකඩ කටවල් තුළින් දිවා රෑ පුරා පිරිත් සජ්ජායනා විකාශය නොවනු ඇතැයි සිතන්නට විහාර භූමියේ දැන් පවතින පරිසරය වෙතින් කොහෙත්ම ඉඩක් නැත.

“ සමහර විට අවුකන ප්‍රතිමාව මේ විදියට හරි විදින්න ලැබෙන අන්තිම අවස්ථාව මේක වෙන්න පුලුවන් ” මා මගේ බිරිදට කීවේ ගොඩනැගිල්ල ඉදිරිපිටින් ආපසු එන ගමනේ දීය. එය කියා නිම වෙන්නටත් කලින් ඉදිරියෙන් ඇසුණේ විශාල බැන අඩ ගැසීමකි. ඒ චීවරයක් දරා ගත් කෙනෙකුගෙනි. හිමිනමක් යන්න භාවිත කරන්නට මගේ හිත නොදෙන්නේ ඇසුණු වදන් කිසිසේත්ම සභ්‍ය නොවූ බැවිනි. මේ බැන අඩගැසීම කුමක්දැයි කන් දුන් විට මා වටහා ගත්තේ මේ බැන වදින්නේ අප ඉදිරියෙන් ගිය දැරිවියන් කිහිප දෙනා අතර සිටි එක දැරියක වෙත බවය. කිසිසේත්ම අසභ්‍ය ඇදමක් නොවූවත්, ඇය ඇඳ සිටි ඇඳුම දික්වී තිබුණේ දණහිස දක්වා පමණය.  එහෙත් චීවරධාරියාගේ මුවින් පිටවූ වචන ඇඳුම් හැඳ සිටි අයට පවා ඇඳුම් ගලවා උනා දමන්නට සිතෙන තරමටම පරුෂය.

“ සිවුරු දරාගෙන ඉන්න හැමෝම හාමුදුරුවරු නෙමෙයි. ඔයා ඒ දැක්කෙත් හාමුදුරු නමක් නෙමෙයි ” ඇය පසුකර යද්දී මම ඒ දැරිවියට කීවෙමි.

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

ලංකාවේ පුවත්පත් කියවීම හා රූපවාහිනිය නැරඹීම නවතා බොහෝ කාලයක් ගතවී තිබුණ ද ලංකාවේ සිටි කාලය තුළ රූපවාහිනියට ඇහැ යොමුවීම යන අප්‍රසන්න ජවනිකාවට මුහුණ දෙන්නට සිදු වූයේ මා නතර වී සිටි ඇතැම් ස්ථානවල නිරන්තරයෙන් රූපවාහිනිය ක්‍රියාත්මක වෙමින් තිබූ බැවිනි. කාණු ගද ගලායන සමස්ත වැඩ සටහන් ගොන්න අතරේ ඉවසන්නට බැරි තරම් ගද ගැස්වූ ප්‍රවෘත්ති දර්ශන බොහොමයක් දකින්නට ලැබුණි. ලොව පුරා රාජ්‍ය නායකයන් හමුවන්නටත්, රටේ සමස්ත ජනතාවකගේ අනාගතයට බලපාන තීන්දු තීරණ ගන්නටත් මුල්වන රටේ ප්‍රධානතම නිල මැදුර වන අරලිය ගහ මන්දිරය, සෝලියස් මංගල උත්සව ශාලාව බවට පත්කරමින් රටටම විහිලුවක් වූ තුට්ටු දෙකේ දේශපාලන පුත්‍රයෙකුගේ මගුල් තුලා කටයුතු වෙනුවෙන් වෙන් කිරීම එයින් එකකි. අරලිය ගහ මන්දිරයේ මෙවැනි මගුල් තුලා කටයුතු ගෙවී ගිය රාජ්‍ය පාලන සමය තුළ දී ද මෙයාකාරයෙන්ම සිදු වූ බව මතකය. ගැටලුවක් නැත, දැන් මුලු රටම මගුල් මඩුවකි.

ගද ගැස්සූ තවත් වැඩසටහනක් ප්‍රවෘත්තියක් වූයේ “ජන බලය” කොළඹට ගෙන්වමින් කළ මහා විකාරයයි. ජනබලය මෙහෙය වූ නායකයන් සහ ඔවුන්ගේ පුත්‍ර රත්නයන් කොළඹ තරු පහේ හෝටල්වල නතර වී රස මසවුළු සුව විදිමින් සුව පහසුවේ රැය පහන් කරද්දී, වහල්ලු කොළඹ වීදි වෙත බඩගාමින් ගිරිය කඩාගෙන කෑ ගසති.

දුම්රියේ මාල කැඩූ සොරා අද කෝටිපතියෙකි. රක්ෂණ වාරික අලෙවි කරමින් සිටි රක්ෂණ නියෝජිතයාට කෝටි ගණනින් දේපළ තිබේ. රතු පක්ෂයෙන් පැන ආ පැන්ෂන් ගිය විප්ලවවාදියාට දේපළ පමණක් නොව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික පාස්පෝට් පවා දෙක දෙක තිබේ. ඉගුරු කල්ලිය නම් කල්ලියක් හදාගෙන රගපෑමක් කළ පැන්ෂන් ගිය පත්තරකාරයාට ඇමරිකානු පුරවැසිකම පමණක් නොව කෝටිපතියෙකුද වන්නට වරම් ලැබී ඇත්තේ සිය බිරිද සිංදු කියා හම්බු කළ මුදලින් නොවේ. සුනාමි ආධාර ලෙස ලැබුණු මුදල් එකම පවුලකට නොගියා නම් රටේ සමස්ත ණය බර ගෙවා දමන්නට එයම ප්‍රමාණවත්ය. “ජනතා අරගල” වලට නායකත්වය දෙන පැන්ෂන් ගිය වාමාංශික නායකයන්ගේ දූ පුත්තු ඇමරිකාවේ හෙයෙන් වැජඹෙති. ර‍ටේ ඇමතිවරුන්ගේ ගිණුම් වලට හිටිහැටියේම ඇමරිකන් ‍‌‍‍ඩොලර් දශ ලක්ෂ විසිපහක මුදල් බැරවේ.

මේ සියල්ල හොදින්ම දන්නා අපි පක්ෂ පාට වලට බෙදී තවමත් වාද විවාද කරගනිමු. එය වහලෙකු හදුනා ගැනීමේ මූලිකම ලක්ෂණයයි. තම වහල් හිමියන්ට මේ අයුරින් යස ඉසුරු  පහළ වෙන්නේ ඇයිදැයි සොයන්නට ඉතිහාසයේ කිසිම දිනෙක වහලුන් උත්සාහ කළේ නැත. (ඒසේ වූයේ ඇයිදැයි සොයන්නට උත්සාහ දරන්නෝ වහල්ලු නොවෙති).

කැනඩාවේ කම්කරු දිනය යෙදෙන්නේ සැප්තැම්බර් මස පළමු වැනි සදුදාය. එය ලංකාවේ මෙන් වහල් බලය කොළඹට ගෙන්වා උගුර ලේ රහ වන්නට කෑ ගසමින් කරන මහා මගඩියක් නොවේ. සැබෑ ලෙසින්ම වැඩ කරන ජනතාවගේ දිනයකි. වැටුප් සහිත නිවාඩු දිනයක් වන එදා රටේ රාජ්‍ය නායකයා පවා රටේ සෙසු පුරවැසියන් මෙන්ම සිය අඹු දරුවන් සමග නිදහසේ කාලය ගත කරති. කම්කරු දිනය යනු සැබෑ ලෙසින්ම ජනතාවගේ දිනයක් මිස බොල් දේශපාලකයන්ගේ හිස් ප්‍රතිරූප ඔසවන වහල් දිනයක් නොවන බව වටහා ගන්නට තරම් සියල්ලෝම බුද්ධිමත්තුය.

එදා වේල ගැට ගහගන්නට දහ අතේ කල්පනා කරමින්, බස් රථවල කෝච්චිවල පා පැදියේ එල්ලී යමින් පවා අපි අපේ වහල් හිමියන්ට ආවඩමු. ජාතික රෝහලේ ඇදක් නැතිව බිම ලගින අසාධ්‍ය රෝගියා පවා, රොහලේ කෙටි තාප්පයෙන් ඔබ්බට පෙනෙන නෙළුම් කුළුණ දැක “අනේ කොයි තරම් අපූරු වැඩක්දැයි” කියන තරමටම සිතිවිලි වලින් අපි දීනයෝ වෙමු. එබැවින් ජන බලය කොළඹට ගෙන්වීම එදා මෙන්ම අදත් හරිම පහසුය. විධානය දීම පමණක්ම ප්‍රමාණවත්ය. ඇත්තෙන්ම එය ජන බලය නොව වහල් බලය පෙන්වීමයි.

පසුගිය දා නිමා වූ එවන් එක් වහල් බලයකට එක් වූ පිරිස ලේක් හවුස් වටරවුම අසල මහ මග සුනඛ සීපාවුන් සේ බිම ලගින පිංතූරයකට සටහනක් එක් කර තිබූ මගේ මිතුරෙක් මෙසේ සටහන් කර තිබුණේය.

“සෑම දූපත් වැසියෙකුගෙන්ම කරන ආදරණීය ඉල්ලීම.. කීයක් හරි හොයා ගෙන දවසකට හෝ මේ දූපතෙන් පිටට ගොස් එන්න… ලෝකය ලොකුයි! ”

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

එසේ සටහනක් තැබූ මගේ සගයා බොහෝ සේ ඇසූ පිරූ තැන් ඇති උගතෙකු වුව ද ඔහුට ද වැරදුණු තැනක් තිබේ. දූපතෙන් පිටතට එන සැමටම ලෝකය දකින්නට නොහැකිය. කටුනායකින් ගුවනට නැග ලොව වෙනත් රටකට ගොඩ බහින දූපත්වාසීන්ගෙන් බහුතරයගේ ජීවන රටාවන් දෙස බලද්දී පෙනී යන්නේ සිදුවීඇත්තේ සිය මවුරටේ සිදු කළ උදර පෝෂණය තවත් රටකට ගොඩ බැස සිදු කරන බව පමණය. ඉදිරියට යන ලෝකය දැක තමන් අලුත් වෙන්නට, අඩුම තරමින් තමා තුළ ඇති වහල් හැගුම්, දීන සිතුම් ඉවත් කර ගන්නට දූපතින් පිටතට ආ බොහෝ දෙනෙකු තවමත් සමත් වී නැත. මා ජීවත් වන කැනඩාව යනු නීතිය සහ යහපාලනය සැබෑ ලෙසින්ම ක්‍රියාත්මක වෙන රටකි. එවැනි රටක ජීවත් වෙමින් පවා මගෙන් මෙසේ ඇසූ අය ඇත්තේ එක්කෙනෙකු දෙදෙනෙකු නොවේ:  “වෙනද මට මාතරට යන්න දවස් භාගයක්ම යනවා. දැන් අධිවේගී පාරවල් ටික නිසා පැයෙන් දෙකෙන් මාතර. අධිවේගී පාරවල් හැදෙනවා නම්, කොළඹ ලස්සන වෙනවා නම් ඔය පවුලක් දෙකක් සල්ලි ටිකක් හොරකම් කරගත්තත් මොකද වෙන්නේ ?”

රට මාරු වූවාට ඔවුහු තාමත් වහල් හැගුමින් පිරුණු දූපත් වාසීහුය.  අඩුම තරමින් චින්තනයෙන්වත් නිවහල් වෙන්නට බැරි තරමට ඔවුහු සිය වහල් හිමියන්ට පෙම් බදිති. කැලේ මාරු වූවාට කොටියාගේ පුල්ලි මාරු වෙන්නේ නැත.

⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓⁓

අවසාන වශයෙන් කියන්නට යන්නේ පසු කතාවකි.  අමිහිරි මතකයන් අතරේ පවා සුන්දර අත්දැකීම් රැසක් ද සිත්හි පුරවා ගනිමින් යළිත් වැන්කුවර් නුවරට පැමිණියෙමි. මා ජීවත් වෙන වැන්කුවර් පුරවරය ද ලාංකීය බෞද්ධයන්ට නම් පැරණි දඹදිව කාලාම ග්‍රාමය මෙනි. අතීත දඹදිව කාලාම ග්‍රාමය පිහිටා තිබුණේ ගම් නියම් ගම් යා කරන දේශ සීමාවකය. එබැවින් බොහෝ ශාස්තෘවරු, දේශකයෝ මේ ගම්මානය හරහා පියමං කරන අතරේ සිය දර්ශනය, සිය මතවාද ගම්වාසීන් අතර පතුරවන්නට ද පසුබට නොවූහ. මේ සියලු දර්ශනයන් හා මතවාද එකිනෙක හා පරස්පර විය. මේ ගම්මානය හරහා බුදුන් වැඩම කරද්දී ගම්වැසියෝ තමන් තුළ ඇති දැවෙන ගැටලුවක් උන්වහන්සේට යොමු කළහ. එනම් මේ මතවාද හා දර්ශනයන් එකිනෙක පරස්පර බැවින් නිවැරදි දර්ශනය හෝ දහම කුමක්දැයි තමන් හරිහැටි වටහා ගන්නේ කෙසේ ද යන්නයි. ලෝක දාර්ශනික ඉතිහාසයේ සංධිස්ථානයක් වූ කාලාම සූත්‍රය බුදුන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද්දේ මේ කරුණ අරබයා කාලාම වාසීන්ටය. (කාලාම සූත්‍රය විග්‍රහ කිරීම මේ සටහනේ අරමුණ නොවේ).

වැන්කුවර් පුරවරයට ද බොහෝ ස්වාමීන් වහන්සේලා වඩිති. බොහෝ දේ දේශනා කරති. එකම ගෞතම බුදුන්ගේ ශ්‍රාවකයන් යැයි පැවසුවද මේ දහම් එකිනෙකට වෙනස්ය. පරස්පරය. එහෙත් ලාංකීය බෞද්ධයන් මෙන්ම වැන්කුවර් බෞද්ධයන්ගෙන් බහුතරය ද පැරණි කාලාම වාසීන්ට බුදුන් දෙසූ දහම අසා නැතුවාක් විය යුතුය. අසා ඇති නම් එය අවබෝධ කරගන්නට නොහැකි වූවා විය යුතුය. මේ නිසා ඔවුහු මේ සියලු මතවාද අනුගමනය කරන්නට උත්සාහ කරති.

පාලි භාෂාව පරතෙරට උගත් විද්වත් මණ්ඩලයකට ත්‍රිපිටකය සිංහලයට පෙරලන්නට අවුරුදු තිහක කාලයක් ගත වූයේය. එහෙත් පැවිදි දිවියට පිවිස දශකයකටත් වඩා අඩු කාලයක් වූ එමෙන්ම පාලි භාෂාවට නවකයන් වූ හිමිවරු පාලි ත්‍රිපිටකයට නව අර්ථ කථන දෙති. භාවනා වැඩමුළු පවත්වති. තරගයට අසපු බිහි කරති. මේ වැඩ මුළුවලදී අපට ඇසෙන්නේ අප දන්නා හදුනන ත්‍රිපිටක දහම නොවේ. මේ අසපුවල අප දකින්නේ ද නාරි දේහ මිස දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂණ සහිත බුදු රූ නොවේ. සුදු කිරණ, කළු කිරණ, අධි සංඛ්‍යාත තරංග වැනි අපුරු අපූරු දේ මේ දහම්වලින් වැගිරේ. වැන්කුවර් නුවර පැවැති එක් වැඩමුළුවක සහභාගි වූවන්ට අපූරු අත්දැකීම් ලබන්නට හැකි වුණි. ධ්‍යාන ඵල ලබද්දී ඔවුන්ගේ සිරුරු වලින් ඕජස් වැගිරේ. රාග දෝස මෝහ පිටවෙන වේගයට වැගිරෙන ඕජස් ප්‍රමාණය ද උත්සන්න වේ. යූ ටියුබ් මාධ්‍යය ඔස්සේ සජීවීව විකාශය වූ මෙවන් වැඩමුළුවකට සහභාගි වූ කෙනෙකු සිය ධ්‍යාන ඵල අත්දැකීම් විස්තර කරද්දී කියා සිටියේ මේ සජීවී වැඩසටහන නරඹන වැන්කුවර් නගරයේ සිටින සිය මෑණියන්ට බඩ එළිය යන්නට පටන් ගෙන ඇති බවය. ඒ තවත් ධ්‍යාන ඵලයක සලකුණකි! (මේ වැඩසටහන් යූ ටියුබ් මාධ්‍යය ඔස්සේ තවමත් නැරඹිය හැකිය). මේ ස්වාමීන් වහන්සේ විසින් සෝවාන් කරලු ලැබූ, ධ්‍යාන ඵල ලැබූ කිහිප දෙනෙකු ද අප අතරම වෙසෙති.

ධ්‍යාන ඵල ලබා රහත් භාවයට පත් වූ තෙරුන් වහන්සේලා පිළිබද දහසකුත් කතා බෞද්ධ ඉතිහාසයේ ඇත. බුද්ධ පර්නිර්වාණයෙන් පසු එක් රැයක් තුළ දී ධ්‍යාන වඩා ආනන්ද හිමියෝ අරහත් භාවයට පත් වූහ. ආනන්ද හිමියන්ටවත්, රහත් භාවයට පත් වූ සෙසු මහ තෙරුන්ටවත් බඩ එළිය යමින් ඕජස් පිටාර ගලමින්, කළු කිරණ – සුදු කිරණ දර්ශනය වෙමින් ධ්‍යාන ඵල ලැබූ බවක් අප දන්නා බෞද්ධ ඉතිහාසයේ කිසි තැනක සදහන්ව නැත. බුදු දහම යනු කය මෙන්ම සිත ද බුද්ධියෙන් පිරිසිදු කරන දහමක් මිස උදර විරේකය වෙනුවෙන් දෙන ඖෂධ මාත්‍රාවක් නොවේ. මෙවන් වැඩසටහනක ප්‍රචාරක පටය නම් කර තිබුණේ “පෙර නොඇසූ විරූ දහමක්” ලෙසයි.  සැබෑය, මෙය කොයි තරම් දුරකට පෙර නොඇසූ විරූ දහමක් ද යත් ගෞතම බුදුන් පමණක් නොව අට විසි බුදුන් වහන්සේලා වැඩම කළද මේ දහම හදාරන්නට උන්වහන්සේලාට ද සෑහෙන කාලයක් ගත වනු ඇත්තේය.

“මා පිය වන්දනා” නමින් පාසල් දරුවන් සිය දෙමව්පියන් හා එක් වාඩි කරවමින් කළ වැඩසටහන් මාලාවක් යූ ටියුබ් මාධ්‍යය ඔස්සේ මම දුටුවෙමි. ස්වාමීන් වහන්සේගේ හැගුම්බර දේශනාව පටන් ගෙන අවාසනය දක්වාම දරුවන් පමණක් නොව දෙමව්පියෝද එක හුස්මට කදුළු වගුරුවති. එකිනෙකා වැළද බදා ගනිමින් ඉකි ගසති. බුදු දහම ඇත්තේ මිනිසුන් හඩවන්නට නොවේ. මිහිරි මීපැණි හඩින් දෙසවන් පිනවමින් උපාසිකාවන්ගේ හිත් සංවේදී හැගුම් වලින් පුරවන්නට නොවේ. වාද විවාද කරගන්නට නොවේ. එය බුද්ධියේ දහමකි. පෙර නොඇසූ විරූ දහමක් නොව මේ විශ්වයේ සදාතනික සත්‍යතාව පිළිබද දහමකි. බුද්ධ දර්ශනය පහළ වූයේ ගෞතම බුදුන්ගේ මනසේ මනසේ මිස බුදුන් උපන් ස්ථානයේ නොවේ. උන්වහන්සේ බුද්ධ නම් වන්නේ එහෙයිනි.

උතුරු ඇමරිකාව, යුරෝපය ප්‍රමුඛ බටහිර ජාතිකයෝ බුදු දහමේ හරය වටහා ගනිමින් ලොව පුරා භාවනා වැඩසහන් ක්‍රියාත්මක කරති. ඇමරිකාවේ නාවික හමුදාව නිල වශයෙන්ම භාවනාව ප්‍රගුණ කරති. ලොව ප්‍රමුඛ පෙළේ සමාගම් සිය කාර්ය මණ්ඩලයට භාවනාව ප්‍රගුණ කරවති. යුරෝපීයෝ මෙන්ම බටහිර ජාතිකයෝ බෞද්ධ දාර්ශනික කරුණු අරබයා මහත් සේ පොත් පත් ලියති, පර්යේෂණ කරති, ඒවායෙහි ප්‍රතිළුල සිය ජීවිතයට බද්ධ කර ගනිති. එහෙයින් ගැටලුවක් නැත. “ලාංකීය බෞද්ධයෝ” යන කුලකයට අයත් අපි ලංකාවේ ජීවත් වුණත්, වැන්කුවර් හෝ වෙන කවර නම් රටක ජීවත් වූවත් බුදුන් උපන් ස්ථානය ලුම්බිනියේ නොවන බව කියන්නට කෙස් පැලෙන තර්ක විතර්කවල පැටලෙමු. අසූ හාර දහසේ පහන් පිංකම්, එකසිය අටක් වූ ඖෂධ පූජාවන්, මහා පිච්චමල් පූජාවන්, පැන් පාත්‍රා විසි හතර දහසේ පූජාවන්හි යෙදෙමු. බුදුරැස් විහිදෙන තෙක් කොත් කැරැල්ල පාමුල සිට අහසට නෙත් යොමා ගෙන සිටිමු. ගව් ගණන් දිග චීවර පූජාවට සාදුකාර දෙමින් චෛත්‍යයට හැට්ට අන්දමු. චෛත්‍යය වටා පළතුරු ගෙනැවිත් ගොඩ ගසමු. ඔව් ගැටලුවක් නැත… යුරෝපීයන් සහ බටහිර සුදු ජාතිකයන් බුදු දහම රැක ගනු ඇත.

බුදු දහම ඇත්තේ ප්‍රඥාවන්තයන්ට මිස මෝඩයන්ට නොවන බව (පඤ්ඤාවන්තස්ස අයං ධම්මෝ – නායං ධම්මෝ දුප්පඤ්ඤස්ස) අවුරුදු දෙදහස් හයසියයකට පෙර බුදුන් වහන්සේ දේශනා කරන ලද්දේ ලාංකීය අප ගැනම සිතා බලා විය යුතුය.