හිටි හැටියේම ඔබ අවුරුදු මිලියන ගණනාවක් ඈත අතීතයේ වාසය කළ ලුසී නම් වූ ආදි කල්පික මානවයා බවට පත් වුණා කියලා සිතන්න.
ලොමින් පිරුණු සිරුරින් සපිරි ඔබ දැන් මේ සැරිසරමින් සිටින්නේ අප්රිකානු විසල් බිම් තීරුවක් අතරින්.
ඔබ මේ ඇවිද යමින් සිටින බිම් තීරුවේ සරුවට වැඩුණු පඳුරක් තියෙනවා. මේ පඳුරේ කොළ සෙළවෙන හැටි ඈතදීම ඔබට පේනවා. මේ කොළ සෙළවෙන්නේ සුළඟක් හින්දද, එහෙමත් නැතිනම් ඔබව කා දමන්නට සූදානමින් සැඟවෙලා ඉන්න සතෙකු නිසා ද කියලා ඔබට හිතාගන්නට බැහැ. මේ නිසා දැන් ඔබ ගන්න හදන තීරණය හරිම වැදගත්. ඇත්තටම කියනවා නම් ඒක ඔබේ පැවැත්මත්, අවසානයත් තීන්දු කරන තීරණයක්. ඒ නිසා මේ තීරණය ඔබේ ජීවිතයේ වැදගත්ම තීරණය වෙන්න පුළුවන්.
හොඳයි ඔබට හිතෙනවා මේ කොළ සෙළවෙන්නේ ඔබව කා දමන්නට සැඟවෙලා ඉන්න සතෙකු නිසා කියලා. ඒ හින්දා ඔබ තමන්ගේ අතේ තියෙන ලී මුගුර හොඳින් සූදානම් කරගෙන සතුරාට පහර දීමට සූදානමින් ඒ පඳුර ළඟින් ඇවිද ගෙන යනවා. පඳුර අස්සේ කවුරුත් සැඟවෙලා නැහැ. ඒ කියන්නේ ඇත්තටම පඳුර සෙළවුණේ සුළඟට. ඒ කියන්නේ ඔබේ හඳුනා ගැනීම වැරදියි. ඒත් ඔබ පරිස්සම් වුණා කියලා ඔබට කිසිම හානියක් සිද්ධ වුණේ නැහැ.
හොඳයි දැන් අපි හිතමු මේ කොළ සෙළවෙන්නේ සුළඟට කියලා ඔබ හිතුවා කියලා. ඒ හින්දා තමන්ගේ ආරක්ෂාව ගැන ඔබ ඒ තරම් දුරට හිතන්නේ නැහැ. ඒත් ඇත්තටම ඒ කොළ සෙළවුණේ ඔබව කා දමන්නට සූදානමින් පඳුර පිටිපස්සේ සැඟවිලා හිටිය වන සතෙක් නිසා. ඒ කියන්නේ ඔබේ හඳුනා ගැනීම වැරදියි. ඒ වැරැද්ද නිසා ඔබට සිද්ධ වුණේ මානව වංශ කතාවේ ඔබේ පරිච්ඡේදයේ අවසානය සටහන් කරගන්න.
මානව වංශ කතාවේ ඔබේ පරිච්ඡේදයේ අවසානය ඒ විදියට සටහන් කරගන්නට ඔබට සිද්ධ වුණේ කුමන වැරැද්දක් නිසා ද? ඒ තමන් සමීපයේම අනතුරක් තියෙනවා කියලා ඔබ විශ්වාස නොකළ හින්දා. ඒත් ඇත්තටම ඒ විදියේ අනතුරක් තිබුණා. අනතුර තිබුණා විතරක් නෙමෙයි ඒක මාරාන්තික අනතුරක් බවට පත් වුණා.
මේ කිව්ව සිද්ධිය ඇතුළේ ලොකුම ලොකු කතාවක් සැඟවිලා තියෙනවා. මොකක්ද ඒ කතාව.
ඊට කලින් මේ කතාවට පසුබිම් වෙච්ච පදනම කියන්නම්.
සිය ගණනක් වූ ප්රෙක්ෂකයන් පිරිසක් වටකරගෙන ඔය කිව්ව මානසික පර්යේෂණය අත්හදා බලන්නට තමන්ගේ ප්රේක්ෂකයන්ට ආරාධනා කළේ ඉතිහාසඥයෙකු වගේම ප්රසිද්ධ විද්යා ලේඛකයෙකු වුණු මයිකල් ෂර්මර් (Michael Shermer). ඔහු තමන්ගේ දේශනයෙන් පෙන්වා දෙන්නට අදහස් කළේ මිනිසුන් වෙච්ච අපි අපේ උප්පත්තියෙන්ම හැම දෙයක්ම විශ්වාසය තබන්නට පුරුදු පුහුණු වෙච්ච සත්ව කොට්ඨාශයක් බවයි. ඒකට හේතුව ඉහතින් කිව්ව කතාවෙදි වගේම මානව වංශ කතාව පුරාම මානව වර්ගයා තමන්ගේ පැවැත්ම තහවුරු කර ගන්නට විශ්වාසය කියන කරුණ මූලික කරගෙන තියෙන නිසා. මේ නිසා මානව වංශ කතාව පුරාම විශ්වාසය ගැන මිසක් අවිශ්වාසය ගැන නැඹුරුවක් අපිට නැහැ. විශ්වාසය ගැන තියෙන මේ නැඹුරුව නිසා අපි ඊටත් වඩා දුරදිග ගිහින් එක එක තිත් යා කරගෙන අපූරු කතා පුවත් නිර්මාණය කර ගන්නවා. අන්තිමේ දී මේ කතා පුවත් නිර්මාණය වෙලා දැවැන්ත පුවත් නිර්මාණය වෙනවා. අපේ මුළු මහත් ජීවිතයම ගෙවිලා යන්නේ ඔය විදියට. මේ නිසා අන්තිමේ දී සිද්ධ වෙන්නේ කොයි තරම් තාර්කිකව, එහෙමත් නැතිනම් සිහිබුද්ධියෙන් යුක්තව හිතන්නට පුළුවන් කරුණු කාරණා ගැන වුණත් අපේ උප්පත්තියෙන්ම අපිට ලැබුණු මේ ජන්ම ගතිය නිසා අපි ඒවා තෝරා බේරා ගන්නේ අන්ධයන් වගේ. අපේ විශ්වාසයට පදනම් වෙන කරුණු ගැන මිසක් එතැනින් එහාට යමක් සිහිබුද්ධියෙන් සිතන්නට අපිට බැරිවෙලා තියෙන්නේ ඒ නිසයි. දෙවියන් ගැන, මිත්යා විශ්වාස ගැන විතරක් නෙමෙයි දේශපාලනය ගැනත් මේ කරුණ අදාළයි. ඇත්තටම ෂර්මර් මේ කතාව ගෙන හැර පාන්නේත් දේශපාලන කරුණු ගැන ජනමාධ්ය වගේම ෆේස් බුක් වගේ සමාජ ජාලා මාධ්ය මගින් පැතිරෙන මිත්යාවන්ට මිනිස්සු සිය කැමැත්තෙන්ම කොයි තරම් අන්ධ වෙනවා ද කියලා තහවුරු කරලා පෙන්නන්නයි.
මේ පර්යේෂණය ගැන තොරතුරු මට හොයා ගන්න ලැබුණේත් ඇත්තටම කියනවා නම් ඔය කරුණ නිසාම තමයි. ඒ කියන්නේ සමාජයේ බොහොම ඉහළ තනතුරුවල ඉන්න මගේ උගත් මිතුරන් ෆේස් බුක් මාධ්යය ඔස්සේ තමන්ගේ දේශපාලන නායකයන් ඔසවා තබන්නට හුවවාරු කරන එහෙමත් නැතිනම් ෂෙයා කරන කරුණු කාරණා දකිද්දියි. මහ ගිනි දවල් ජනතා දේපළ සොරා කෑ, එහෙත් නැතිනම් සොරාකන දේශපාලන හොරුන් මේ තරම්ම අන්ධ භක්තියෙන් ඔසවා තබන්නට තරම් මගේ උගත් මිතුරු කැළ සුකුමාල, බොළඳ චරිත බවට පත්වෙලා තියෙන්නේ මානව ඉතිහාසයේ සිදුවුණු ඓතිහාසික අත්වැරැද්දක් නිසාදැයි මට සිතුණා. ෂර්මර්ගේ මේ දේශනය මගේ නෙත ගැටුණේ ඒ ගැන කරුණු සොයා බලද්දියි.
දේශපාලනය කියන කරුණේ දී නම් ලංකාවේ අපි නියෝජනය කරන්නේ මානව වංශ කතාවේ මෙතෙක් පහළ නොවූ අපූරුම මානව ප්රභේදයක්. ඒකට හේතුව ජනතාව වෙනුවෙන් කැපවුනු නායකයන් අපට නොසිටියත්, නායකයන් වෙනුවෙන් කැපවුණු නිවට නියාළු ජනතාවක් බවට අපි පත්වෙලා ඉන්න නිසයි. අපි එකිනෙකා එකට එකතු වෙන හමුවීම්වලදී වගේම ෆේස්බුක් වැනි මාධ්යයන් වලදී පවා තමන්ගේ දේශපාලන මතවාදය තහවුරු කරන්නට අපේ මිනිසුන් පුරුදු පුහුණු වෙලා තියෙන්නේ කොතැන හෝ මාධ්යයක පළවෙච්ච පුවතක් මාතෘකාවට අරගෙන. එක්කෝ ඒක ජාතික යැයි කියා ගන්නා පත්තරයක පළවෙච්ච ප්රවෘත්තියක්. එහෙමත් නැතිනම් කොහෙන් හෝ වෙබ් අඩවියක පළවෙච්ච කරුණක්. එහෙමත් නැතිනම් කවුරුත් අහලා නැති පුවත් ඒජන්සියයකින් උපුටා ගත්ත ප්රවෘත්තියක්. මේ විදියේ ප්රවෘත්ති රැයක් දවාලක් නැතිව ෆේස් බුක් මාධ්යය ඔස්සේ හුවමාරු කරමින්, එහෙමත් නැතිනම් කිසිම පදනමක් නැති පුවතක් මාතෘකා කර ගනිමින් බරපතල වාද විවාද තර්ක විතර්ක ගොඩ නගන්න උත්සාහ කරන පිරිස දිහා බලද්දි ෂර්මර් කියන කාරණය කොයි තරම් සත්යයක් ද කියන එක ඒ කියන්නේ ජන්මගත වැරැද්දක් අප තුළ තියෙනවාය කියන කාරණාව හොදහැටි පැහැදිලි වෙනවා. තමන් මහත් උජාරුවෙන් තර්ක විතර්ක ගොඩනගා ගන්නට උත්සාහ කරන්නේ, එහෙමත් නැතිනම් තමන් මහත් උජාරුවෙන් හුවමාරු කරන්නේ කොයි තරම් හිස් කරුණු කාරණා ද කියන එක ගැන හැඟීමක්වත් මේ අය තුළ නැත්තේ ඔය කියන ඓතිහාසික වැරැද්ද නිසා බවයි පෙනෙන්නේ.
ජනමාධ්ය කියලා සංකල්පයක් ලංකාවේ අපිට අද නැහැ. ඒ නිසාම ජනමාධ්ය කියලා දෙයකුත් අද අපිට නැහැ. ඒ නිසාම ජනමාධ්යවේදීන් කියලා කොටසකුත් අද අපිට නැහැ. මේ කියන කරුණ බොහොම කර්කශ විවේචනයක් විදියට කෙනෙකුට පෙනෙන්නට පුළුවන්. ජාතික කියලා කියන පත්තර, ගුවන්විදුලි – ටී වී චැනල් පනහක් හැටක් තියෙන රටක ජනමාධ්ය කියලා දෙයක් නැහැ කියලා කියන්නේ කොහොමද කියලා කෙනෙකුට හිතේවි. ඔව්, තියෙනවා තමයි. ඒත් ඒ ජනමාධ්ය නෙමෙයි. පත්තර අචුච් ගහන කන්තෝරු අපිට තියෙනවා. රූපවාහිනී, ගුවන්විදුලි පවත්වාගෙන යන ව්යාපාර ස්ථාන ගණනාවක් අපිට තියෙනවා. ඒ හැම එකකම වැඩ කරන වැටුප් ලබන සේවකයන් පිරිසක් අපිට ඉන්නවා. ලංකාවේ වගේම ලංකාවේ පිට ඉඳනුත් ක්රියාත්මක වෙන පුවත් වෙබ් අඩවි, පුවත් ඒජන්සි පවත්වාගෙන යන ඇඩ්මින් කරුවන් අපිට ඉන්නවා. ඒත් ඒ ජනමාධ්යවත්, ජනමාධ්යවේදීන්වත් නෙමෙයි.
කොහොම ද එහෙම කියන්නේ? ඒ කියන්නේ ලංකාවේ අපිට ජනමාධ්ය කියලා කියන්නට කිසිම දෙයක් නැද්ද? කෙනෙකුට හිතෙන්නට පුළුවන්.
ශිෂ්ට ලෝකයේ ජනමාධ්ය සම්ප්රදාය තුළ පිළිගන්නා මූලික කරුණු පහක් තියෙනවා. පළමු වැන්න නම් තමන් පළ කරන ප්රවෘත්තිවල සත්යතාව සහ නිවැරදිභාවයයි (Truth and Accuracy). දෙවැනි කාරණාව නම් ස්වාධීනත්වයයි (Independence). ඒ කියන්නේ තමන් පළ කරන ප්රවෘත්තිවල වගේම ප්රවෘත්ති ආයතනයේත් ස්වාධිනත්වයයි. තුන්වැනි කාරණාව නම් සාධාරණත්වය සහ අපක්ෂපාතීභාවයි (Fairness and Impartiality). හතරවැනි සහ පස්වැනි කාරණාව මානුෂිකත්වය වෙනුවෙන් කැපවීම (Humanity) සහ පිළිගතහැකි භාවයයි (Accountability). මේ මූලධර්ම සියල්ල කෙසේ වෙතත් අඩුම තරමින් ඔය කියන කාරණාවලින් එකම එක කරුණක්වත් පිළිපදින ලංකාවේ එකම එක ජනමාධ්ය ආයතනයක් පෙන්වා දෙන්නට ඔබට පුළුවන් ද?
ඔය කියන විදියේ වෘත්තිමය සදාචාරයක් ලෝකයේ වෙනත් රටවල තියෙනවා ද කියන කරුණ මෙතැනදී කෙනෙකුට තර්කයක් විදියට මතුවෙන්න පුළුවන්. ඔය විදියේ සදාචාරයක් සියයට සියයක්ම ලෝකය පුරා ක්රියාත්මක වෙනවා කියලා කියන්න කාටවත් බැහැ. ඒත් ඒ සදාචාරයට පටහැනිව යන ක්රියාමාර්ගයක දී ඊට එරෙහිව ක්රියාත්මක විය හැකි ක්රමවේදයක් ඒ හැම රටකම තියෙනවා. ඒත් ශිෂ්ට ලෝකයේ මාධ්ය සදාචාරයට ළංවෙන්නවත් බැරි දුරකින් තමයි ලංකාවේ අපේ පත්තර, ටී වී, ගුවන්විදුලි කලාව පවත්වාගෙන යන්නේ. ඒ විතරක් නෙමෙයි උසස් ජනමාධ්ය සම්ප්රදායක් පවත්වාගෙන යන සෑම රටකම ජනමාධ්යවේදියෙක් වෙන්නට ලෙහෙසි පහසු නැහැ. ඒ වෙනුවෙන් ඉහළ ගුණාත්මක භාවයෙන් යුක්ත ජනමාධ්ය පාඨමාලා පැවැත්වෙනවා. උදාහරණයක් විදියට කියනවා නම් කැනඩාවේ ජනමාධ්යවේදියෙක් වෙන්නට නම් අවුරුදු හතරක පූර්ණ කාලීන ජනමාධ්ය පාඨමාලාවක් හදාරන්නට ඕනේ. ඇත්තටම කියනවා නම් ඒක උපාධියක්. මේ සිවු අවුරුදු උපාධිය ජනමාධ්ය ආචාරධර්ම, ලෝක ඉතිහාසය, ගවේශණශීලී මාධ්ය කලාව, මාධ්ය සදාචාරය, නීතිය, ඡායාරූප මාධ්ය කලාව ආදී වෙච්ච හැම අතකින්ම අංග සම්පූර්ණ පාඨමාලාවක්. මුද්රිත මාධ්ය වලට වගේම විද්යුත් මාධ්යවලට එකිනෙක වෙනස් වෙච්ච උපාධි පාඨමාලා තියෙනවා. මේ හැම පාඨමාලාවකම භාෂාව ගැන විශේෂ උන්නදුවක් දක්වනවා. සාමාන්ය සම්මත භාෂා ව්යවහාරය ඉක්මවා ගිය උසස් මට්ටමේ භාෂා පරිචයක් ජනමාධ්යයට පිවිසෙන්නට හදන පුද්ගලයා සතුව තිබෙනවාද කියන එක ගැන මේ පාඨමාලාවලදී විශේෂ අවධානයට ලක්වෙනවා. මේ නිසා මේ විදියේ ජනමාධ්ය ආයතනවලින් පිටවෙලා ජනමාධ්ය ආයතනයක සේවයට එක්වෙන්නේ වචනයේ පරිසමාප්තියෙන්ම වෘත්තීය ගුණාංගයන්ගෙන් සපිරි ජනමාධ්යවේදියෙක්.
ලංකාවේ අපිට ජනමාධ්ය විෂය ක්රමවත්ව උගන්වන එකම එක පාඨමාලාවක්වත් නැහැ. කොළඹ විශ්ව විද්යාලයත්, ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්යාලයත්, ඒ වගේම රජයේ ජනමාධ්ය පුහුණු ආයතනයත් පවත්වාගෙන යන පාඨමාලා වෘත්තීය ජනමාධ්යවේදීයෙක් බිහිකරන්නට තබා එයින් ළගින්වත් යන්නට සමත්වන පාඨමාලා නෙමෙයි. ඒ වගේම ජනමාධ්ය උපාධියක් ලංකාවේ තවම බිහිවෙලා නැහැ. මේ නිසා ලංකාවේ “ මාධ්ය ” ආයතනවල සේවය කරන්නට කිසිම උගත්කමක් අවශ්ය නැහැ. තාත්තාගෙන් පුතාට, එහෙමත් නැතිනම් තවත් රස්සාවක් කරන්නට සුදුසුකම් මදිවීම, තමන්ගේ නම ප්රසිද්ධ කරගන්නට තියෙන ආසාව වගේ සිල්ලර කරුණු කාරණා නිසා තමයි බොහෝ දෙනෙක් මාධ්ය ආයතනවල සේවයට යන්නේ. ඒ විදියේ රස්සාවල් ලංකාවේ තියෙන්නේ තවත් එකක් විතරයි. ඒ තමයි පාර්ලිමේන්තුව. ඒ නිසාම තමයි අපේ රටේ මේ සිද්ධ වෙලා තියෙන සමස්ත විනාශයට වගකිවයුතු ප්රධාන කණ්ඩායම් දෙක විදියට දේශපාලකයන් වගේම ජනමාධ්ය කියන ආයතන හඳුන්වලා දෙන්නට පුළුවන් වෙලා තියෙන්නේ.
සමහර ජනමාධ්ය ආයතනවල ප්රධානීන් විදියට, ඒ වගේම සමහර පුවත්පත්වල කතුවරුන් විදියට පත්වෙලා ඉන්න චරිත දිහා බැලුවම ඒ විදියේ තනතුරක් තියා අඩුම තරමින් හන්දියේ පත්තර ලෑල්ලක පත්තර විකුණන්නවත් ඔවුන් සුදුස්සන් ද කියලා හිතෙනවා. භාෂාව නිවැරදිව භාවිත කිරීම ගැන නිරන්තර උනන්දුවක් දක්වන නිලාර් එන්. කාසිම් මිත්රයා මෑත දවසක දී ෆේස්බුක් මාධ්යය ඔස්සේ ජාතික පුවත්පතක මහ ලොකු අකුරින් පළවෙච්ච වැරදි සිරස්තල කිහිපයක් උපුටලා දක්වලා තිබුණා. භාෂාව ගැන මෙලෝ හසරක දැනීමක් නැති පිරිසක් කතුකම් දරන තැනක එවැනි පුවත් පළවීමේ කිසිම අරුමයක් නැහැ.
මේ කරුණු මතකයට එද්දී මීට දශක දෙක තුනකට කලින් මගේ ඇස් දෙක ඉදිරියේම සිද්ධ වුණු සිදුවීමක් සිහියට නැගෙනවා. එක්තරා ජාතික පුවත්පතක සතිපතා පළවුණු ජනප්රිය සාහිත්ය අතිරේකයට වික්රමසිංහගේ සහ කුමාරතුංගගේ සේයා රූ දෙකක් පුවත්පතේ පුස්තකාල අංශයෙන් තෝරා ගෙන එන ලෙස එම අතිරේකයේ සංස්කාරක කිත්සිරි නිමල් ශාන්තයන් එම අතිරේකය සම්පාදනය කරන්නට තමන්ට සහාය වන කර්තෘ මණ්ඩලයේ සගයාගෙන් ඉල්ලා හිටියා. සිංහල සාහිත්යය ගැන අවම හෝ අවබෝධයක් ඇති කවරෙකුට වුණත් සිංහල සාහිත්යයේ දී වික්රමසිංහයන් කියන්නේ මාර්ටින් වික්රමසිංහට බවත්, කුමාරතුංග කියන්නේ මුනිදාස කුමාරතුංගට බවත් අමුතුවෙන් කියාදෙන්නට අවශ්ය නැහැ. ඒත් සිංහල සාහිත්යය ගැන මොලෝ හසරක් නොදත් මේ තැනැත්තා අරගෙන ආවේ රනිල් වික්රමසිංහගේත්, චන්ද්රිකා කුමාරතුංගගේත් ඡායාරූප දෙකක්. මේක කර්තෘ මණ්ඩලයේ ඒ සගයාට විතරක් ආවේනික වෙච්ච ගැටලුවක් නෙමෙයි. ජනමාධ්ය කියලා හඳුන්වන ආයතනවල සේවය කරන මාධ්යවේදීන් කියන පිරිසෙන් අඩුම තරමින් සිංහල සාහිත්යයේ අමරණීය පොත් දෙක තුනක්වත් කියවලා තියෙන කෙනෙකු ඇතිනම් ඒ මුලු ආයතනයේම ඉන්නා පිරිසෙන් එක්කෙනෙකු හෝ දෙන්නෙකු පමණක්ම බව නම් බොහොම වගකීමෙන් කියන්නට පුළුවන්.
අපේ රටේ තියෙන සියලුම “ මාධ්ය ” ආයතන ඒ කියන්නේ පුවත්පත්, ගුවන් විදුලි, රූපවාහිනී සහ වෙබ් අඩවි කියන මේ සෑම සියලු ආයතනයක්ම කිසිසේත්ම ස්වාධීන හෝ අපක්ෂපාතී හෝ නැහැ. එහෙම කිසිම ආයතනයක් ලංකාවේ නැහැ. ඒ සෑම සියලු ආයතනයක්ම ක්රියාත්මක වෙන්නේ කිසියම් දේශපාලන අරමුණක් වෙනුවෙන්. එහෙමත් නැතිනම් කිසියම් ආර්ථික අරමුණක් වෙනුවෙන්. ජනතාව වෙනුවෙන් ක්රියාත්මක වෙන අඩුම තරමින් විකල්ප පුවත්පතක්වත් අපට නැහැ. මේ ආයතනවල සේවය කරන මාධ්යවේදීන් කියා කියාගන්නා විශාල පිරිසක් කරන්නේ දේශපාලන කොන්ත්රාත්. ඒ වෙනුවෙන් වැටුප්, වරප්රසාද, විදෙස් සංචාර නිරතුරුව හිමිවෙනවා. මේ නිසාම මේ බොහෝ දෙනෙකුට තමන් සේවය කරන මාධ්ය ආයතනයෙන් වගේම තමන්ගේ දේශපාලන පක්ෂයෙනුත් ගෙවීමක් ලැබෙනවා. ඒ නිසා තමන්ගේ දේශපාලන පක්ෂය පරාජිත වෙද්දී වඩාත්ම කලබලයට පත්වෙන්නේ මේ ලියන පිරිසයි. ඒ තමන්ට හිමිවෙච්ච වරප්රසාද, විදෙස් සංචාර හිටි හැටියේම ඇණ හිටලා ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ ලියන්නන්ට ඒ අවස්ථාව හිමිවෙන හින්දයි. ඒ නිසා පරාජිත පිරිස තරගයට පොත පත ලියා එළි දක්වනවා. කතුවැකි ලියනවා. බිල්ලන් මවා පානවා. ජාතිවාදය ආගම්වාදය අවුස්සනවා. මේක ලංකාවේ සියලුම මාධ්ය ආයතනවලට වලංගුයි.
දේශපාලකයන් නමින් ඇතැම් පුවත්පත්වල පළවෙන කොළම් ඔබ දැකලා ඇති. මේ කොළම් බොහොමයක්ම ලියන්නේ කර්තෘ මණ්ඩලයේ වැඩ කරන සාමාජිකයෙක්. දේශපාලකයා නමින් කුලියට ලියනවාට ඔවුන්ට මුදල් හා වරප්රසාද ලැබෙනවා. ඒ විතරක් නෙමෙයි, මේ පිරිසට කරන්නට වැඩ රාජකාරි තවත් බොහොමයක් තියෙනවා. තමන්ගේ දේශපාලන පක්ෂයට විරුද්ධ මතවාදය සහිත පක්ෂයක ප්රවෘත්ති නිවේදනයක්, එහෙමත් නැතිනම් තමන්ගේ පක්ෂයට අහිතකර ප්රවෘත්තියක් ලැබුණු ගමන්ම ඒක තමන්ගේ පක්ෂයේ කණේ තිබීමත් මේ අයට පැවරෙන රාජකාරියක්. මේ හින්දා ඇතැම් වෙලාවට ප්රවෘත්තිය එන්නත් කලින් ප්රවෘත්තියට පිළිතුර අනෙක් දේශපාලන පක්ෂයෙන් මාධ්ය ආයතනයට ලැබෙනවා.
ලංකාවේ සෑම සියලු මාධ්ය ආයතනයකටම පුවත් ප්රචාරය කරන්නට තහනම් වෙච්ච ලැයිස්තුවක් තියෙනවා. මුල්ම කාරණය නම් තමන් කඩේ යන දේශපාලන පක්ෂය හා දේශපාලකයාට තීරණාත්මක පහර වදින කිසිම දෙයක් ඒ මාධ්ය ආයතනය තුළ ප්රචාරය වෙන්නට බැහැ. දෙවැන්න නම් තමන්ට දැන්වීම් ලබා දෙන මහා පරිමාණ සමාගම්වලින් සිදුවන කිසිම වරදක් ඒ මාධ්ය ආයතනයෙන් ප්රචාරය වන්නට බැහැ. ඒ වගේම තම ආයතනයේ ව්යාපාරික සැලසුම්වලට, තමන් ප්රිය කරන දේශපාලන චරිතවලට පහර වදින කිසිම ආකාරයක ප්රවෘත්තියක් ප්රචාරය වෙන්නත් බැහැ. මේ නිසා උසාවියේ විභාග වෙන නඩු හබ, ප්රවෘත්ති සාකච්චා. විවිධාකාර පුවත් තොග පිටින් ජනතාවගෙන් වසං වී යනවා. පහුගිය කාලයේ ලංකාවේ සිටිය නමගිය කෝටිපතියෙක් (පසුව ඔහුගේ ව්යාපාර ලෝකය දෙදරා ගියා පමණක් නෙමෙයි ඔහුටත් බිරිඳටත් ඉතාම අවාසනාවන්ත ඉරණමකට මුහුණ පාන්නත් සිද්ධ වුණා) මාධ්ය ආයතනවලට කොයි තරම් මුදල් දැන්වීම් දුන්නා ද කියනවා නම් ඔහුගේ සභාපතිත්වය දරන බැංකු ව්යාපාර, දේපළ වෙළඳාම් විකිණීමේ ආයතනවලින් සිදුවුණු කිසිම මහජන පීඩාවක් මාධ්ය මගින් හෙළි කරන්නට බැරි වුණා. ඔහුගේ දේපළ වෙළෙඳාම් ව්යාපාරයේ දී සිදු වූ සට කපටකම් වලින් පීඩා වින්ද මිනිසුන් දුසිම් ගණනින් මාධ්ය ආයතනවලට ඇවිත් තමන්ගේ දුක කිව්වත් මහජනතාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවාය කියන කිසිම මාධ්ය ආයතනය අන්තිම පිටුවේවත් එකම අකුරක් මේ දුක් ගැනවිලි වෙනුවෙන් වෙන් වුණේ නැහැ. කිසිම මාධ්ය ආයතනයක කැමරාවක්, මයික්රෆෝනයක් මේ අහිංසකයන් වෙනුවෙන් එල්ල වුණේ නැහැ. ඒ වගේම මේ කෝටිපතියා අනුරාධපුර දිස්ත්රික්කයේ තන්තිරිමලය වගේ ඈත ගම් නියම්ගම්වල ජනතාව ගම් පිටින්ම අන්ය ආගම්වලට හැරවීමේ ව්යාපාරයක් ඉතාම සාර්ථකව ගෙන ගියත් සිංහල බෞද්ධයන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවාය කියන පත්තරවලින්වත් එකම අකුරක් ඒ ගැන ලියැවුණේ නැහැ. ඒ වගේම ඇතැම් ඇමතිවරුන්ගේ මිනීමැරුම් නඩු, කොළඹ කුරුඳුවත්තෙන් ඉඩම් අක්කරය රුපියල් දහ හතර ගණනේ ගත්ත නඩු කිසිවක් ජනතාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවාය කියන මාධ්යවලින් පළ වුණේ නැහැ. මේ නිසා මේ දේවල් කිසිම දවසක, කිසිම තැනක කිසිම වෙලාවක සිදු නොවූ දේවල් විදියට ඉතිහාසයෙන් මැකිලා ගියා.
අපේ පාඨකයන්, ප්රෙක්ෂකයන් නොදන්නා තවත් එක් දෙයක් තියෙනවා. ඒ තමයි සෑම මාධ්ය ආයතනයකම ගුවන් කාලය ඒ වගේම සෑම පත්තර ආයතනයකම පත්තර පිටුවල ඉඩ ප්රමාණය තීරණය කරන්නේ මේ ව්යාපාරිකයන් කියන කාරණාව. අපේ රටේ ඕනෑම පුවත්පතක ප්රවෘත්ති වෙනුවෙන් අදාළ ඉඩකඩ කර්තෘ මණ්ඩලයට දැනුම් දෙන්නේ දැන්වීම් අංශයෙන් අනුමත වුණාට පස්සෙයි. ඒ කියන්නේ දැන්වීම් අංශයෙන් අනුමත වෙලා ලැබෙන සීමිත ඉඩකඩ වලට නිවුස් පුරවනවා මිසක් කර්තෘ මණ්ඩලයට උවමනා විදියට පුවත් පළ කරන්නට කිසිම මාධ්ය ආයතනයකින් ඉඩක් නැහැ. ඒ කියන්නේ ඔබ කියවන පුවත්පතේ ඔබ කියවිය යුත්තේ කුමන දේවල්, කුමන ප්රමාණයකින්ද යන්න තීරණය කරනු ලබන්නේ රටේ ව්යාපාරිකයන් හා දේශපාලකයන් විසිනුයි. ඔබ සාලයේ සිට නරඹන රූපවාහිනියේ, ඔබ ඇහුම්කන් දෙන ගුවන්විදුලියේ, ඔබ මුදල් දී මිලදී ගන්නා පත්තරයේ තොරතුරු සටහන් කර ඇත්තේ ඔබ දැනගත යුතු කරුණු වලට වඩා ඔබෙන් වසන් කළ යුතු කරුණු මොනවාද යන්න ගැන හිතා බලා සීමා කරලාය කියන කාරණය ගැන ඔබට මීට පෙර හිතිලා තිබුණා ද? ලෝකයේ ඕනෑම රටක ලොකුම මුද්රණ යන්ත්රය, ලොකුම පත්තර ගොඩ ධනපතීන් අත තිබෙන තාක් කල් මාධ්ය නිදහස කියන්නේ හුදු රැවටිල්ලක්ම පමණයි කියලා මාක්ස් කීවේත් ඔය අර්ථයෙන්මයි.
ඔබේ වීරයන් බවට පත්වෙලා ඉන්න දේශපාලකයන් තමන්ගේ ලස්සන පිංතූරයක් පත්තරේ ඔබ්බවා ගන්න, තමන් පාර්ලිමේන්තුවේ කතා කළ දෙයකින් හෙඩිමක් දාගන්න, තමන්ගේ කතාවක් පත්තරේ පළ කරවා ගන්න “ ජනමාධ්ය ” ආයතන අස්සේ රිංගන හැටි දැක්කාම ජනතාව ඉදිරියේ මේ අය පෙන්නන වීරකම් කොයි තරම් හිස් හා පුස් වීරකම් ද කියා හිතෙනවා. ඇතැම් දේශපාලකයන් පාර්ලිමේන්තුවේ කතාව ඉවර වෙච්ච ගමන් පත්තර ගැලරියට දුවගෙන එන්නේ තමන්ගේ කතාවේ පිටපතක් අරගෙන ඒක පළකර ගන්නට පිංසෙන්ඩු වෙන්න බලාගෙනයි. මේ අරමුණ ඇතිව ඔය කියන දේශපාලකයන් මාධ්යයට සම්බන්ධ පිරිසට ප්රිය සාද පවත්වනවා. තෑගි භෝග පිරිණමනවා. මත්පැන් බෝතල් සහිත හැම්පර් එවනවා. ඔබ ඉතා ගෞරවයෙන් සළකන, ජාතික වීරයන් යැයි හිතා ගෙන සිටින බොහෝ දේශපාලකයන්ගේ සැබෑ කල්කිරියාව ඔයාකාරයි. (මේ විදියට ප්රසිද්ධිය පසුපස හඹා නොගිය මහත්මා දේශපාලනයෙන් සපිරි අතිශය අතළොස්සක් වූ සැබෑ රාජ්ය තාන්ත්රිකයකු ලෙස ලක්ෂ්මන් කදිරගාමර් මහතාගේ නම සිහිපත් කරන්නේ ඔහුට ගෞරවයක් වශයෙන් වගේම ඔහුගේ සමීපයෙන්වත් තබන්නට සුදුසු තවත් අයෙකු මතකයට නගා ගන්නට බැරි නිසයි).
මේ විදියට දේශපාලකයන්ට කඩේ යාමේ උණ මාධ්ය ආයතනවල කර්තෘ මණ්ඩලවල සේවය කරන පිරිසට විතරක් නෙමෙයි ඒ මාධ්ය ආයතනවල සෝදුපත් බැලීමේ අංශය, පිටු සැකසුම් අංශය වගේ අනෙක් අංශවල ඇතැම් පිරිසටත් පැතිරිලා ගිහින් තියෙනවා. එක්තරා අවස්ථාවක එක්තරා රාජ්ය නායකයෙක් හතළිස් ගණනක් වූ දැවැන්ත පිරිසක් අරගෙන එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා සම්මේලනය අමතන්නට පිටත් වුණා. මේ පිරිසගේ සුඛ විහරණය වෙනුවෙන් අතිශය සුඛෝපභෝගී හෝටල් සංකීර්ණයක් වගේම අති දැවැන්ත මහජන මුදලක් වෙන් කෙරුණා. (මේ වියදම ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයාගේ කණ්ඩායම වෙනුවෙන් වියදම් කළ මුදලටත් වඩා වැඩි අති විශාල මුදලක්). මේ අතිවිශාල ධනස්කන්ධය ගැන වචනයක්වත් නොකියා ජනාධිපතිවරයා හතළිස් ගණනක කණ්ඩායමක් අරගෙන එක්සත් ජාතීන්ගේ සමුළුව අමතන්නට ගිය බව පමණක් එක්තරා ජාතික පුවත්පතක රාත්රී සංස්කරණයේ දී මුල් පිටුවේ කුඩා ප්රවෘත්තියක් ලෙස පළ කෙරණා. මේ පුවත තමන්ගේ දේශපාලන නායකයාට හානියක් ලෙසින් වටහා ගත්ත පිටු සැකසුම් අංශයේ තැනැත්තෙක් තමන් කඩේ යන මන්ත්රීවරයකු හරහා අන්තිමේ දී ඇමරිකාවේ සිටි ජනාධිපතිවරයා වෙත මේ පුවත ගැන දැනුම් දුන්නා. මෙහි අවසන් ප්රතිඵලය වුණේ ජනාධිපතිවරයා ඇමරිකාවේ සිට (එය පුද්ගලික මාධ්ය ආයතනයක් වුවත්) එම මාධ්ය ආයතනයේ ප්රධානියා අමතලා මේ ප්රවෘත්තිය වහාම ගලවා දමන ලෙස නියෝග කිරීමයි. මාධ්ය ආයතනවල ස්වාධීනත්වය, සදාචාරය ක්රියාත්මක වෙන ආකාරය ගැන තවත් එක් නිදසුනක් පමණයි ඒ.
සමහර සිද්ධීන් කොයි තරම් සැලසුම් සහගතව සිද්ධ වෙනවාද කියනවා නම් චන්දදායකන් වුණු පාඨක ප්රේක්ෂක පිරිසට මේ දේවල් සිද්ධ වෙන ආකාරය ගැන හිතාගන්නටවත් බැහැ. උදාහරණයක් විදියට කියනවා නම් පහුගිය ආණ්ඩුව කාලයේ මැර දේශපාලනය සම්බන්ධයෙන් නමක් තියපු ගම්පහ පැත්තේ දේශපාලකයෙක් ගැන සති අන්ත ජාතික පුවත්පතක අත දිග හැරලා පහර දීලා තිබුණා. මේ ලිපිය පළවෙලා තිබුණේ ඒ ආණ්ඩුව කාලයේ දීමයි. ඒ ජාතික පුවත්පතත් පැවැති ආණ්ඩුවට හිතවත් පුවත්පතක්. ලිපිය ලියලා තිබුණේත් ඒ ආණ්ඩුවට කඩේ යාමට සැදී පැහැදී සිටින තැනැත්තෙක්. ආණ්ඩුවට හිතවත් පුවත්පතක ආණ්ඩුවේ ප්රබල ඇමැතිවරයෙක් ගැන මේ විදියට අත දිග හැරලා සම්පූර්ණ පිටුවක් පුරාම පහර දීලා තියෙන හැටි දැක්කම ඕනෑම කෙනෙකුට හිතෙන්නේ ඔය කියන පුවත්පත හරිම අපක්ෂපාතී , ගහන්න ඕන තැනට ගහන කොන්ද කෙළින් තියෙන පත්තරයක් කියලයි. ඒත් ඇත්තම කතාව නම් ඒ ලිපියට අවශ්ය කරන සෑම ලිපි ලේඛනයක්ම, සෑම තොරතුරක්ම සපයලා ලියන්නට අවශය කරන උදෙස් පවා ලැබුණේ ආණ්ඩුවේ ඉහළම තැනකින් වීමයි. ඒකට හේතුව අදාළ පුද්ගලයා එම ප්රදේශයේ සංවිධායක තනතුරින් පහ කරලා ආණ්ඩුවේ ප්රබලයෙකුගේ බිරින්දෑ කෙනෙකුට ඒ තනතුර ලබා දෙන්නට තිබුණු උවමනාව නිසයි. මතුපිටින් පෙනෙන ස්වාධීනවත්වය යටින් ගලාගෙන යන දේශපාලන කොන්ත්රාත්වල ස්වභාවය ගැන එකම එක උදාහරණයක් විතරයි ඒ.
මේ මාධ්ය යැයි කියාගන්නා ආයතනවල තමන් හැම දෙයක්ම දන්නවා යැයි හිතාගෙන සිටින මාධ්ය ඔස්තාර්ලා අහුරු ගණනින් ඉන්නවා. මුලු ලෝකයේ හැම අස්සක් මුල්ලක් නෑරම සිද්ධ වෙන හැම දෙයක්ම බලාගෙන හිටියා වගේ ලියන ඔය විදියේ ඔස්තාර් කෙනෙක් ගැන තවත් උදාහරණයක් කියන්නම්. තමන් වැඩ කරන පත්තරයට වගේම මේ තැනැත්තාටත් හැම දෙමළ මිනිහාම පෙනෙන්නේ කොටියෙක් වගේ. තමන්ගේ මතවාදයට සමපාත නොවන හැම සිංහලයාම පෙනෙන්නේ එන් ජී ඕ ඩොලර් කාක්කන් වගෙයි. පහුගිය කාලයේ එක්තරා දවසක සිවිල් නීතියක් කඩකළ දෙමළ ජාතික සම්භවයක් සහිත කැනඩා වැසියෙකු කැනඩාවේ පොලිසිය මගින් අත්අඩංගුවට ගත්තා. කැනඩාවේ පොලිසිය සම්ප්රදායිකව හදුන්වන්නේ RCMP (Royal Canadian Mounted Police) කියලයි. මේ මාධ්ය ඔස්තාර් තමන් වැඩ කරන පත්තර ආයතනයේ ඉරිදා පත්තරයේ ප්රධාන ප්රවෘත්තිය විදියට මේ කතාව ඉදිරිපත් කරලා තිබුණේ කැනඩාවේ අශ්වාරෝහක පොලිසිය ප්රබල කොටි සාමාජිකයෙකු අත්අඩංගුවට ගත්තා කියලයි. අශ්වාරෝහක පොලිසියක් කැනඩාවට නැති බව පත්තරයේ කතුවරයා දන්නේත් නැති නිසා මේක පුවත්පතේ ප්රධාන ප්රවෘත්තිය විදියට ලොකුම අකුරින් පළවුණා විතරක් නෙමෙයි ෆේස් බුක් මාධ්යය ඔස්සේ හැම තැනම පැතිරිලාත් ගියා.
නිර්නාමිකව යමෙකු හදුන්වන්නට අවශ්ය වුණාම ඒ තැනැත්තා ජෝන් ඩෝ හෝ ජෝන් ස්මිත් ලෙසත්, කාන්තාවක් නම් ජේන් ඩෝ නැතිනම් ජේන් ස්මිත් ලෙසත් හැදින්වීම සාමාන්ය සම්ප්රදායක්. සියල්ල දත් ඔය කියන මාධ්ය ඔස්තාර්ගේ දැනුම කොයි තරම් ද කියනවා නම් ජෝන් ඩෝ නම් වූ තැනැත්තෙකුගේ කුමන්ත්රණයක් ගැන අපූරු ප්රවෘත්තියක් විතරක් නෙමෙයි විශේෂාංග ලිපියකුත් ඔය කියන පත්තරයේ පළවුණා. කිසිම ප්රවෘත්තියක දිගක්, පළලක්, සත්ය අසත්ය භාවයක් සොයා බැලීමේ සම්ප්රදායක් අපේ මාධ්ය යැයි කියා ගන්නා ආයතනවලට නැති නිසා ඕනෑම පල්හෑල්ලක්, ඕනෑම බොරුවක් මහා පුවතක් විදියට මවා පාන්නට පුළුවන්. ඒ වගේම පුවතක සත්ය අසත්යතාවය මැන ගන්නට තරම් හැකියාවක් හෝ දැනීමක් ඒ ආයතනවල ප්රධානීන්නටත් නැහැ. ප්රවෘත්ති වාර්තාකරණය කියන කාර්යය ඉතාම භාරදූර ඒ වගේම සමාජය ගැන බරපතල අවධානයකින් යුක්තව කළ යුතු කාර්යයක්. ඒත් මේ කාර්යයෙහි භාරදුරත්වය හරිහැටි වටහා ගන්නට සමත් වෙච්ච එකම මාධ්ය ආයතනයක්වත් ලංකාවේ තියෙනවා කියලා හිතන්න බැහැ. අපාරධ සම්බන්ධ වාර්තාකරණය විතරක්ම ඊට ප්රමාණවත්. ( මේ ගැන වෙනම ලිපියක් මේ බ්ලොග් අඩවියේ තියෙනවා).
මාධ්ය භාවිතයේ තියෙන මේ අශ්ලීචාර ස්වභාවය නිසා සැබෑ උගතුන් මාධ්ය හා ගනුදෙනු කිරීම මුළුමනින්ම නවතා දමා අවසන්. සෑම සියලු ක්ෂේත්රයකම සැබෑ උගතුන් සහ ප්රවීනයන් මාධ්යවලින් ඈත් වී තමන්ගේ නිර්මාණ හා පත පොත මගින් පමණක් ජනතාවට ළංවී ඇති නිසා හිස් සහ බොල් මිනිසුන් පත්තර පිටු පුරවනවා. රූපවාහිනී කැමරා ඉදිරියේ පෙනී සිටිනවා. මේ නිසා හිස් බොල් මිනිසුන් සැබෑ උගතුන් ලෙස ජනතාව සිතාගෙන සිටිනවා. මේ අය කියන දේවල් පරම සත්යයන් ලෙස අදහනවා. කට ඇරියොත් ජාතික චින්තනය ගැන පමණක්ම නන් දොඩවන හිස් ජාතික චින්තන කරුවන්ගේ දරුවන් ඇමරිකාවේ සුද්දන්ගේ සංස්කෘතියට අපූරුවට අනුගත වෙලා ඉන්නවා. සමාජවාදය ගැන මාධ්ය ඉදිරියේ වචන වමාරන වාමාංශික නායකන්ගේ දරුවන් ධනවාදයේ ඉහළම තලයේ රටවල සුවපහසු ජීවිත ගෙවනවා. ජාතිකත්වය, අපේකම, සිංහල බෞද්ධකම ගැන හූල්ලමින් ජාතිවාදය ආගම්වාදය වපුරන දේශපාලකයන් කෝටි ගණන් මහජන මුදල් නාස්ති කරමින් විදෙස් සංචාරවල නිරත වෙනවා. ඇමරිකාවේ කැසිනෝ හල්වල කැසිනෝ සූදුවේ නිරත වෙනවා.
මාධ්යවේදීන් කියන පිරිස ගත්තත් මේ අය ගැන මිනිසුන් හිතාගෙන සිටින ප්රතිරූප කොයි තරම් හිස් සහ හරසුන්ද යන්න සැබෑ තතු දන්නා අය දන්නවා. මානව දයාව ගැන සිත කම්පා කරවන තීරු ලිපි, රචනා ලියන බොහෝ දෙනෙකු තුළ මානව දයාව තබා අඩුම තරමින් සරල මනුස්සකමවත් ගෑවිලා නැහැ. ජීවිතය ගැන ආදරයෙන් හිතන්නට ආරාධනා කරන , මනුෂ්යත්වය අත්ල උඩ තබාගෙන පෙන්වා දෙන ලේඛකයන් රහ මෙර පොදක් පානය කළාට පස්සේ හැසිරෙන්නේ තිරිසනුන්ටත් වඩා අන්ත විදියට. ආගම දහම ගැන විතරක්ම ලියන බොහෝ දෙනෙකු ගත කරන්නේ අසම්මත ජීවන රටාවන්. ආගම දහම කියන්නේ ජාතිකත්වය වගේම හොදට විකුණන්නට පුළුවන් ඉතාම ලාභ උපදවන මාර්ගයක්. පුවත්පතේ පළකළ ලිපි එකතු කර සිත නිවන්නට පොත් පෙළක් පළ කළ එක්තරා මාධ්යවේදියෙක්ගේ (මේ පොත් පෙළ දහස් ගණනින් අලෙවි වෙනවා) නොහික්මුණු ජීවන රටාව විලි ලැජ්ජාවක් ඇති කවර කෙනෙකුටවත් දරා ගන්නට බැරි තරම් පිළිකුල්. මේ පොත් පෙළට පදනම් වෙච්ච හිමි නම පවා පුවත්පතේ ලිපි පෙළ ආරම්භයේ දීම තමන් කිසිදා කිසිදිනක වනයෙන් පිටතට නොවඩින බවත්, එමෙන්ම තමන්ගේ නම හෙළි නොකරන බවටත් ප්රතිඥා දී තිබුණත් පොත් පෙළ අලෙවි වෙද්දී උන්වහන්සේ වනයෙන් සමුඅරගෙන දැන් ප්රසිද්ධිය පසුපස හඹා යන තවත් එක් යූ ටියුබ් තාරකාවක් බවට පත්වෙලා. මීට දශක කිහිපයකට පෙර මේ විදියටම පුවත්පතේ ලිපි එක්කරලා දහස් ගණනින් අලෙවි වුණු පොත් පෙළක් ප්රකාශයට පත් කළ ඔය විදියේම මාධ්යවේදියෙක් ඒ මුදලින් තමන්ගේ සුඛ විහරණයට මාලිගාවක් තනා ගත්තා. (මේ මාළිගාව දන්නා හඳුනන පත්තර මිතුරන් අතරේ ප්රසිද්ධ වුණේත් පොතේ නමින්මයි) ආගම දහම ගැන මේ පුද්ගලයා රටටම බණ කියද්දී බාල වයස්කාර දැරියක් මේ පුද්ගලයාගේ නිවසේ මෙහෙකාර කම් කරමින් නොවිදිනා දුක් වින්දා. මේ විදියේ උදාහරණ කියන්නට ගියොත් මේ ලිපියේ කෙළවරක් දකින්නට ලැබෙන්නේ නැහැ.
එකම පුවත ගැන අපේ “ජාතික ” පත්තරවල අපූරු ගණන් හැදිල්ල
ජනමාධ්ය යැයි කියාගන්නා මේ ව්යාපාර ආයතන උදේ පාන්දරින් දවස අරඹන්නේම මිත්යාව සමාජය පුරා වපුරමින්. ජ්යොතිෂකරුවන්, අධ්යාත්මවේදීන්, හක්ගෙඩි බෙල්ලන් තිරය ඉදිරිපිට තියාගෙන මාධ්යවේදීන් යැයි කියාගන්නා ගිරවුන් කරන විගඩම හරිම අජුවක්. බොහෝ දෙනෙක් පත්තරයේ අනෙක් පිටු කියවන්නටත් පෙර කියවන්නට සැදී පැහැදී සිටින ලග්න පලාපල පවා බොහෝ විට ගෙවී ගිය සතියෙන් එහෙමත් නැතිනම් ගෙවී ගිය මාසයේ පුවත්පතේ පළවූ පිටුවකින් ඒ විදියටම ගෙඩි පිටින් අරගෙන කට් ඇන්ට් පේස්ට් කරන එකක් බවවත් අපේ පාඨකයන් දන්නේ නැහැ. මේ මාධ්ය ව්යාපාර ආයතන පිරිත පවා විකාශය කරන්නේ එහි ආර්ථික අර්ථයෙන් මිස ආගමික අර්ථයෙන් නොවන බව වටහා ගන්නට තවමත් බොහෝ දෙනෙකු සමත් වෙලා නැහැ. එ වගේම රට, ජාතිය, ආගම ගැන පත්තර පිටු පුරා ලිපි ලියැවෙන්නේ, ගුවන් කාල සීමාවන් වෙන් කෙරෙන්නේ තමන්ගේ ආදායම් මඩිය තරකරගන්නට මිසක් සැබෑ දේශප්රේමයෙන්වත් සැබෑ ජාතිකත්වයෙන්වත් නෙමෙයි කියන එක අප වටහා ගන්නට අපි අසමත් වන තරමටම මේ රැවටීම හැමදාමත් සිද්ධ වේවී. ධනේශ්වර වෙළෙඳාම කියන්නේ පූර්ණ රැවටීමක් කියලා ට්රොට්ස්කි කීවේත් මේ නිසයි. මාධ්ය ආයතන කියන ව්යාපාරික මධ්යස්ථාන මේ අපූරු ජවාරම කරගෙන යන්නේ දේශ ප්රේමය , ජාති ආලය, විදේශ කුමන්ත්රණ මේ හැම දෙයකින්ම ඔබ අප රවටන දේශපාලකයන් සමග අත්වැල් බැදගෙනයි. ඇස් පිය නොහෙලා ඔබ දෑස් දල්වා ගෙන සිටින රූපවාහිනී විවාද, දේශපාලන සාකච්ඡා මේ හැම දෙයක්ම මේ ඇස්බැන්දුමේම කොටසක්. මේක කොයි තරම් සාර්ථකව සිද්ධ වෙනවාද කියනවා නම් ලොමු දැහැගන්වන, හිත කීරිගස්සන මේ විදියේ දේශපාලන සාකච්ඡා, සංවාද, වාද විවාද පැවැත්වෙන රූපවාහිනී තිරය ඉස්සරහ අපේ ජනතාව නෙත් දල්වාගෙන බලාගෙන ඉන්නේ හොලිවුඩ් ක්රියාදාම චිත්රපටයක් බලාගෙන ඉන්නවා වගෙයි. මේක අවුරදු ගණනාවක්ම හරිම යස අපූරුවට සිද්ධ වෙනවා. අන්තිමේ දී අපිත් එතැනමයි. රටත් එතැනමයි. එත් රූපවාහිනී ආයතනය තමන්ගේ මඩිය තර කරගන්නවා. ඒ වගේම ඔබට පෙනෙන්නට රූපවාහිනී තිරය ඉස්සරහ ගහමරා ගත්ත දේශපාලකයන් මොන ආණ්ඩුව ආවත් බලයේ ඉන්නවා. ඇමැති ධුර දරනවා. මේක බොහොම දැනුවත්ව සිද්ධ වෙන ජාවාරමක්. මහ දවල් සිදුකෙරෙන මංකොල්ලයක්.
වසරේ විශිෂ්ටතම මාධ්යවේදියා, වසරේ විශිෂ්ටතම ප්රවෘත්තිය, විශිෂ්ටතම ඡායාරූපය, විශිෂ්ටතම විශේෂංග ලිපිය ඔය විදියේ වසරේ විශිෂ්ටතම මාධ්යකරුවන්ට සම්මාන දෙන තවත් විගඩමක් අපේ රටේ තියෙනවා. මේ දේවල් දකිද්දී ඔබට හිතෙනවා ඇති කතුවරුන්ගේ සංසදය එහෙමත් නැතිනම් පුවත්පත් මණ්ඩලය වසර පුරා රට තුළ පළවෙච්ච පුවත්පත් ලිපි රචනා, ඡායාරූප ඒ වගේම රූපවාහිනී ගුවන්විදුලි වැඩසටහන් සියල්ල අපක්ෂපාතීව සලකා බලා ඒ ගැන තක්සේරුවක් කරලා මේ සම්මාන ප්රදානය කරනවා කියලා. ඔබ එහෙම හිතාගෙන හිටියා නම් ඔබ මුළුමනින්ම වැරදියි. මේ සියලු සම්මාන ලබා ගන්නට ඕනේ තමන් ඉල්ලලායි. ඒ කියන්නේ වසරේ විශිෂ්ටතම මාධ්යවේදියා විදියට සම්මාන ලබන්නට ඔබට උවමනා නම් ඔබ කළ කී දේ සියල්ල ලියලා, ඒවායේ ඡායා පිටපත් අමුණලා “ අනේ මට ඔය සම්මානය දෙන්න කියලා ” ඔබ ඉල්ලා සිටින්නට ඕනේ. වසරේ විශිෂ්ටතම විශේෂාංග ලිපියට සම්මානය ඔබට උවමනා නම් “ අනේ මේ බලන්න මගේ ලිපිය කොයි තරම් හොඳද කියලා. ඔය සම්මානය මට දෙන්න ” කියලා ලිපිය අමුණලා සම්මාන දෙන මණ්ඩලයට ඔබ යවන්න ඕනේ. එහෙම යැවුවේ ඔබ විතරම නම් සම්මානය ඔබට . තවත් දෙතුන් දෙනෙක් එවුවා නම් ඒ අය අතරින් පොඩි තරගයක් ඔබට තියේවි. විලි ලජ්ජාව කියන බල නහරය ලේවලට සම්බන්ධ වෙලා තියෙන කිසිම කෙනෙකුට ඔය දේ කරන්නට බැහැ. ඒත් මාධ්ය කියන ආයතන ඇතුළේ විලි ලැජ්ජාව කියන්නේ අතිශය නොවැදගත් කාරණාවක් නිසා හැම අවුරුද්දකම බෙර ගහලා, මහා ලොකු හෝටලයක් ඇතුළේ ඔය කියන සම්මාන මොනර නැටුම මහා උජාරුවෙන් පැවැත්වෙනවා.
මේ ලිපියේ මුලදීම කිවුවා වගේ අපි බොහෝ දෙනෙක් එකිනෙකා හමුවුණාම බොහොම බරසාර විදියට වාද විවාද කරන්නේ, ෆේස්බුක් වගේ මාධ්ය ඔස්සේ රැයක් දවාලක් නැතිව හුවමාරු කරන්නේ ඔන්න ඔය කිව්ව මාධ්ය ව්යාපාර ආයතනවලින් එළියට දාන, ඔය කිව්ව විදියේ මාධ්ය ඔස්තාර්ලාගේ පෑන් තුඩින් ගිලිහිලා යන වැල්වටාරම්. ෂර්මර් පෙන්වා දුන්නු විදියටම සිහිබුද්ධියෙන් වටහා ගන්න පුළුවන් දේවල් හොඳ හැටි පෙනෙන්නට තිබිය දීත් ඔය විදියේ මනස්ගාත පසුපස්සේ අපි දුවන්නේ වසර මිලියන ගණනාවකට පෙර ඉඳන් තවමත් අපි තුළ ඉතිරිවෙලා පවතින “ තිරිසන් ලක්ෂණයක් ” නිසයි. මේ ලක්ෂණය දූපත් මානසිකත්වයක ගිලිලා ඉන්න අපේ රටේ ජනතාවගේ බොහොම වැඩියි. තමන්ගේ දරුවන්ට පොත්පත් අරගෙන දෙන්න සල්ලි නැතිව නිල්වලා ගඟට පනින අම්මලා ඉන්න රටක ඒ ප්රවෘත්තිය හරිම අභිරුචියෙන් වර්ණනා කරනවාට වඩා දෙයක් සැබෑ මාධ්ය සම්ප්රදායක් තිබෙන රටක නම් අනිවාර්යයෙන්ම සිද්ධ වෙනවා. මේ හැම මාධ්යයකම පාඨකයන් එහෙමත් නැතිනම් ප්රෙක්ෂකයන් වෙලා තියෙන්නේ රටේ ඡන්දදායකයන් බවත් අමතක කරන්නට එපා. මේ නිසා පොත්පත් අරන් දෙන්න සල්ලි නැතිව අම්මලා ගඟට පනින රටක ඊළග චන්දයෙන් බලයට පත්වෙන්න ව්යවස්ථා සංශෝධන වගේ බරසාර දේවල් කරන්නට ඕනේ නැහැ. රබර් සෙරෙප්පු බෙදා දුන්නත් ඒ හොදටම ඇති. අපේ රටේ ඉතාම ඉක්මනින් ටයිටැනික් සංස්කෘතියක්, ස්ටාර් වෝස් සංස්කෘතියක් ඇති වුණත් ඒ වගේ ඉක්මනින් ඩිස්කවරි සංස්කෘතියක් හැදෙන්නේ නැත්තේත් සැබෑවත්, බොරුවත් වෙන් කරලා හඳුනා ගන්නට තරම් මෝරපු මනසක් අප බොහෝ දෙනෙකු තුළ තවමත් නැති නිසයි. මේ නිසා අපි හැම දෙනෙක්ම ජීවත් වෙන්නේ “ දිව්ය ලෝකේ ළඟයි පේන මානේ ” කියන ෆැන්ටසිය අස්සේ හිරවෙලා. මේ මායාවේ අපි මුලාවෙලා ඉන්නේ මැතිවරණ කාලයේ දී විතරක් නෙමෙයි, ජනමාධ්ය මගින් හසුරුවන අපේ මුළු ජීවිත කාලය පුරාම අපි මේ මුලාවට ගොදුරු වෙලා ඉන්නවා.
මේ හැම දෙයක්ම අවසානයේ කියන්නට තියෙන්නේ ජනමාධ්ය යන්න හුදෙක් ප්රවෘත්ති අර්ථයෙන්ම පමණක්ම තේරුම් ගන්නට යාම බරපතල අපරාධයක් එහෙමත් නැතිනම් බරපතල වරදක් කියන කාරණාවයි. වඩාත්ම වැදගත් වන්නේ මාධ්යය කියන මේ ව්යාපාරය යටන් දිව යන දේශපාලනය තේරුම් ගැනීමයි. මේ දේශපාලනය තේරුම් ගන්නට ඔබ සමත් වුණොත් ඔබ වචනයේ පරිසමාප්තියෙන්ම නිදහස් මිනිහෙක්. නැතිනම් ඔබටත් සිද්ධ වෙන්නේ තමන්ගේ යදම්වලට ආදරය කරන වහලෙක් බවට පත්වෙන්නයි.
One of best ever piece of writing. Loved each single word here.
කැමතියිකැමතියි
ඉතාම වැදගත්. ෂෙයා කරා
කැමතියිකැමතියි
ඔබගේ ලිපියෙ මාධ්ය තුල පාරිභෝගිකයාගේ භූමිකාව ගැන සදහනක් නෑ.. වෙළදපොල මොහොතකට අමතක කලත් අපි සපයන්න ඕනි අපේ පාඨකයින්ට වඩාත් අවශ්ය කරන දේවල්..
සිංහල භාෂාව නිවැරදිව පාවිච්චි කරමින් නිවැරදි සාධක අනුව කරන විශ්ලේෂණ බලන්න අඩුතරමේ කැම්පස් ගිහින් උපාධි ගනිපු අයවත් කැමති නෑ..මම පුද්ගලිකව එක්තරා වෙබ් එකකට ලියනවා..ඒ වෙබ් එක තිබුනේ යම් කිසි ඉහල බසකින් සීමිත මාතෘකා ප්රමාණයක් පල කරන එකක් විදියට..
පස්සේ මම කිව්වා මේක තව පැතිරෙන්න නම් බාෂාව තව ටිකක් බාල කරලා මිට වඩා පහල ලෙවල් එකකට අපිට යන්න සිද්ද වෙනවාය කියලා.. ඒ කිව්වේ සිංහලෙන් තියෙන කුනුගොඩවල් අටෝරාසියක් අස්සේ අපේ වෙබ් ලිංක් එක ක්ලික් කරවගන්න අඩුවසේන් හෙඩ්ලයින් ටිකවත් අපිට ආකර්ශණීය විදියට දාන්නට වෙනවා.. එහෙම බාසාවෙන්, තත්වයෙන් අඩුකරලා.. කුනු රසය වැඩිකලාම තමයි තරමක් පැතිරුනු හිට්ස් ප්රමාණයක් එන්නේ..
වෙලද දැන්වීම් මොක වුනත් අපේ ජනතාව ලෑස්ති නැත්නම් හොද ප්රවත් වලට වැඩිපුර ගෙවන්න..එයාල ආස නැත්නම් විධ්යාත්මක දේවල් කියවන්න.. හොද අයටත් සිද්ද වෙනවා යටට වැටෙන්න..
කැමතියිකැමතියි