ඒහි පස්සිකෝ

පහුගිය වසන්ත කාලයේ දී කැනඩාවට වැඩම කරපු හාමුදුරු නමක් තමන්ගේ දේශනාවක් අතරතුරේ දී අපූරු කතාවක් කිව්වා. හාමුදුරුවන්ගේ වචනවලින්ම කියනවා නම් ඒ අදහස මෙහෙමයි: “ ලංකාවන් බුදුදහම නැතිවෙලාම ගියත් ඒකෙන් බුදුදහමට නම් කිසිම හානියක් සිද්ධ වෙන්නේ නැහැ. ඒකට හේතුව ලංකාවේ අපි සැබෑ බුද්ධාගම අනුගමනය නොකරන හින්දා ”.

හාමුදුරුවන් මේ කරුණ දේශනා කළේ තමන්ගේ දේශනාවේ දී මතුවුණු කිසියම් දේකට සැහැල්ලුවෙන් පිළිතුරු දෙන්න වුණත් ඒ කිව්ව කාරණයේ කොයි තරමක් නම් ගැඹුරු අර්ථයක් තියෙනවා ද කියලා දේශනාව අතරේ දීම  මට හිතුණා. බුදුදහම කියලා අපේ මිනිස්සු හඹා ගෙන යන බොහොමයක් දේවල් බුදුදහමේ මූලික සංකල්පයන්ගෙන් පවා කොයි තරම් ඈතක ද තියෙන්නේ කියලා හිතද්දි හාමුදුරුවන් කිව්ව කතාව සැර වැඩි ප්‍රකාශයක් වුණත් ඒක මුළුමනින්ම ඇත්තක් නේද කියලා හිතට දැණුනා.  බුදුදහම කොයි තරම් විකෘති විදියට අපි වැළදගෙන තියෙනවාද කියනවා නම් මිහිදු හාමුදුරුවන් ආපහු ලක්දිවට වැඩම කළොත් ලංකාවේ අපි අනුගමණය කරන්නේ මොන වගේ ධර්මයක් ද කියලා වටහා ගන්න උන්වහන්සේට විශාල පරිශ්‍රමයක් දරන්න සිද්ධ වේවි. ඒකට හේතුව එදා මිස්සක පව්වේ දී උන්වහන්සේ අපිට හදුන්වලා දුන්න ධර්මයත්, අද අපි අනුගමණය කරන ධර්මයත් අතර තියෙන පරතරය දවසින් දවස ගව් ගණනාවකින් ඈත් වෙලා යන හින්දා.

බුදුදහම තරම් විකිණීමට භාජනය වෙච්ච ඒ වගේම මුදල් උපයා ගැනීමේ ධන උල්පතක් වෙච්ච තවත් ආගමක් නැති තරම්. තමන්ගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් බුදු දහමේ සංකල්ප විවිධාකාරයෙන් අර්ථ දක්වමින් තමන්ගේ ජීවිකාව ගෙන යන මිනිසුන් විතරක් නෙමෙයි ස්වාමීන් වහන්සේලාගෙන් පවා අපට කොයි කවරදාවකත් කිසිම හිගයක් තිබුණේ නැහැ. ඒකට හේතුවක් තියෙනවා. ඒ බුදුදහමේ ගැබ්වෙලා තියෙන අසහාය වූ ඥාන සම්භාරය නිවැරදිව වටහා ගන්නට සමත් බුද්ධි ප්‍රභාවක් තියෙන මිනිසුන්ගේ හිගයත්, බුදුදහම තුළ ගැබ්වෙලා තියෙන අසීමිත වූ නිදහසත් නිසයි. ‍වෙනත් සෑම සියලු ආගමික දර්ශයන් තුළම ගැබ්වෙලා තියෙන නීති රීති, අන පනත් කිසිම දෙයක් බුදුදහම තුළ නැහැ. මේ නිසා එහි සංකල්ප විවෘතව විමසා බලන්න, අර්ථ කථනය කරන්න විතරක් නෙමෙයි විවේචනය කරන්න වුණත් අසීමිත නිදහසක් බුදුන් වහන්සේ විසින්ම ලෝකයාට ලබා දුන්නා. කොයි කවර ආගමික දර්ශනයකවත් ගැබ්වෙලා නැති “ පැමිණ විමසා බලන්න ” (ඒහි පස්සිකෝ) යන ගුණයම ඒ අසම සම දර්ශනය වටහා ගන්නට අපූරු උදාහරණයක්. ඒ වගේම බුදුදහමේ තියෙන ආකර්ශනීය ගුණාංගයත්, එය සෙසු කවර ආගමකට හෝ අන් කවර දර්ශනයකට හෝ වෙනස් වූ අතිශය නිදහස් මතවාදයන්ගෙන් පිරුණු ධර්මයක් බව වටහා ගන්නට කාලාම සූත්‍රයම ප්‍රමාණවත්.

ඒත් බුදුදහම කියලා අද අපි භාවිත කරන දෙයත්, වසර දෙදහස් පන්සියයකට පෙර බුදුන් වහන්සේ ලොවට දේශනා කළ ධර්මයත් අතර තියෙන්නේ අහසට පොළොව තරම්ම වූ පරතරයක්. ඒත් අවාසනාවන්තම කාරණය වන්නේ මේ පරතරය නිර්මාණය කරන්නට මුල්වෙලා තියෙන්නේත් ස්වාමීන් වහන්සේලා සහ බුදුදහම රකින්නට ව්‍යවස්ථාවෙන්ම ප්‍රතිඥා දුන් දේශපාලකයන්ම නිසයි.

මේ නිසාම බොදු බල සේනා, රාවණ බලකා ආදී විවිධාකාර නම්වලින් බුදුදහම රකින්නට පෙරමුණු ගත්ත අමුතු අමුතු චීවරධාරීන් අමුතු අමුතු පෙරමුණු කරළියට එනවා. ඇත්තටම කියනවා නම් බුදුදහම රැකගන්න ඕනේ ඔය කියන බලසේනාවන්ගෙන් හා පෙරමුණුවලින්ම තමයි. ඔය කියන සංවිධාන තරම් මෑත කාලයේ දී බුදුදහම විකෘති කරපු වෙනත් කිසිම සංවිධානයක් නොතිබුණු තරම්. බුදුන් වහන්සේට කිසිම දවසක බල සේනා තිබුණේ නැහැ. ලෝකයේ අන් සියලුම ආගම් ප්‍රචාරය කරන්නට විවිධාකාර යුද්ධ ඉතිහාසය පුරාම වරින් වර සිද්ධ වුණත් බුදුදහම ප්‍රචාරය කරන්නට ඉතිහාසයේ කිසිම දවසක යුද්ධ කෙරුණේ නැහැ. බුදුදහම  විවේචනය කරන පිරිස පවා, එහෙමත් නැතිනම් බෞද්ධ නොවන පිරිස පවා ඒකමතිකව පිළිගන්නා එක කාරණාවක් වන්නේ බුදුදහම කියන්නේ අතිශය සාමකාමී ධර්මයක් කියන එකයි. ඒත් මේ කියන බලසේනා හරියට ඉස්ලාමීය මූලධර්මවාදී අයිසිස් සංවිධාන වගේ. බුදුදහමට ගරු කරන පිරිසට බුදු දහමේ කියැවෙන සත්‍යයේ බලය මිසක් රාවණාගේ බලයෙන් පලක් නැහැ. ඒත් ඇතැම් චීවරධාරීන්ට බුදුන් වහන්සේගේ ධර්මයට වඩා වැදගත් වෙලා තියෙන්නේ රාවණාගේ බලයයි. මේ වගේ තලේබාන් සංවිධාන බුදුදහම කොයි තරම් වීකෘති මාර්ගයකට ඇදගෙන යනවාද කිනවා නම් මේ චීවරධාරීන් හිතාගෙන ඉන්නේ බුදුදහම කියන්නේ පොලිසිය එක්ක හරි හරියට හැප්පිලා, කුණුහරුප කියලා, වාහනවලට බෙල්ල තියෙන රැකගන්න පුළුවන් දෙයක් කියලයි. (දන්නෝ බුදුන්ගේ ගීතය ඔපෙරා ශෛලියෙන් ගායනා කිරීම වගේ කාරණයක් නිසා පහසුවෙන් බිදිලා යන්න පුළුවන් දෙයක් තමයි බුදුදහම කියන්නේ කියලත් සමහරුන් හිතනවානේ).  චීවරයක් දරාගෙන මේ අය කෑ ගහන අශ්ලීචාර ස්වභාවය කොයි තරමක් නම් ජුගුප්සාජනක ද කියනවානම් මේ අය වැඩ ඉන්නේ ඇත්තටම පන්සල්වලද කියලා හිතෙනවා.

මේ විදියේ චීවරධාරීන් මතුවීම හැමදාමත් සිද්ධ වෙනවා වගේම ඒ පසුපස්සේ යන මිනිසුන් රැළකගෙනුත් අපේ රටට කිසිම දවසක අඩුවක් පාඩුවක් තිබුණේ නැහැ. දොළුකන්ද, නිකවැරටිය ඔය විදියේ බොහොමයක් තැන් වලින් තමන්ගේ ජීවිකාව ගෙන ගිය චීවරධාරීන් හිරේ විලංගුවේ වැටිලා හිටියත් හෙට දවසේ පවා බෝධියක් අස්සෙන් සුදු නාගයෙකු මතුවුණා කිව්වොත් දොහොත් මුදුන් තබා ගෙන එක පෙළට යන අන්ධයන් රැළකගෙන් අපට අඩුවක් පාඩුවක් වෙන්නේ නැහැ.

අතිශය ජනප්‍රිය හිමිනමක් වන අජාන් බ්‍රහ්මවංශ හිමියන්ගෙන් ඕස්ට්‍රේලියානු පුවත්පත් කලාවේදියෙක් දවසක් මෙහෙම ඇහුවා. “ ඔබ වහන්සේ ඉදිරිපිටදී කවුරුන් හෝ ත්‍රිපිටකයේ පිටපතක් ඉරා වැසිකිළියට දැමුවොත් ඔබ වහන්සේ ගන්නා පියවර කුමක් ද ? ” උන්වහන්සේ එසැණින්ම ඊට පිළිතුර ලබා දුන්නා. “ මහත්මයා. මං එහෙනම් පුළුවන් ඉක්මනින් ජල නළ කාර්මිකයෙකු ගෙන්වා ගන්නවා ”.

“අනේ මං රහත්වෙලා”  කියලා තමන්ම වරින් වර කියාගන්නා හිමිනමකගේ වීඩියෝවක් ෆේස්බුක් හරහා මෑතකදී දකින්නට ලැබුණා. (කේක් කපලා බොහොම ජයට උපන් දින සාද පවත්වන ඉතිහාසයේ සිටි එකම “රහත්” හිමිනම). මැණික් ඔබ්බපු මහේශාක්‍ය පුටුවෙන් බැහැලා මේ හිමිනම පාර දිගේ වඩිද්දී සිය ගණනක් පිරිස පුදුමාකාර භක්තියකින් දණ බිම ඔබාගෙන ඒ මගට මල් වීසි කරන හැටි දැක්කම අනේ අපොයි කියැවෙන්නේ මට විතරක් නොවන බව නම් හොදටම විශ්වාසයි. මේ වගේ මෝඩ රැළක් එක්ක රටක් හදන්න පුළුවන් ද කියලා හිතෙද්දී රට මඩ ගොහොරුවක ගිලිලා තියෙන  එක ගැන කිසිම පුදුමයක් හිතෙන්නේ නැහැ.

බුදුදහම කියන්නේ සරලභාවය අතිශයින්ම ප්‍රිය කරන ධර්මයක් වුණත් සමහර හාමුදුරුවරුන් සම්බුදු මාළිගා නිර්මාණය කරනවා. මේ මාළිගාවල වර්ග අගලක් වෙනුවෙන් දායකත්වය සපයන්න පවා ඔබ ගෙවිය යුතු මුදල දහ දහසකට අධිකයි. රනින් නිමැවෙච්ච මේ මාළිගා ඇතුළේ ඡායාරූප ගැනීම පවා තහනම්. මේ මාළිගා ඇතුළේ තියෙන බුදු පිළිම තුළින් මතුවෙන්නේ බුදු පිළිමයක තිබිය යුතු දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂණ නෙමෙයි. මේ සෑම බුදු පිළිමයක්ම විතරක් නෙමෙයි බුදු දහමේ සෙසු ප්‍රධාන චරිත පවා නිර්මාණය කරලා තියෙන්නේ නාරි ලක්ෂණ ඉස්මතු වෙන විදියට.  මේ හැම දෙයකින්ම සිද්ධ වෙන්නේ බුදුදහමේ සංකල්ප විකෘති කරවමින් තමන්ගේ පැවැත්ම උදෙසා බුදු දහම භාවිතා කිරීමේ ක්‍රියාවලියයි. රූපවාහිනිය ඔස්සේ මුහුණ පෙන්වලා ජනප්‍රිය මතවාද ගෙනහැර පාන ඇතැම් හිමිවරුන්ගේ පන්සල් සත්ව උද්‍යාන වගෙයි. අවිහිංසාවාදය මුලු ලෝකයටම කියලා දෙන්න බුදුන් වහන්සේ මුල් වුණත් මේ කියන හිමිවරුන්ගේ පන්සල්වලට ඇතුලු වෙන්නට තියෙන්නේ සත්ව කූඩු අතරින්. ඇතැම් හිමිවරුන්ට අලි ඇතුන් රකිනවා මිසක් බණක් දහමක් දෙසන්නට කාලයක් තියෙනවා ද කියලා හිතෙනවා.

රුපවාහිනිය ගුවන්විදුලිය ඔස්සේ මුහුණ පෙන්නන්න උත්සාහ කරන බොහොමයක් හිමිවරුන් තම තමන්ගේ මිථ්‍යා මතවාද බුදුදහම විදියට පැතිරවීම අඩුවක් නැතිවම කරනවා. මස් මාංස අනුභවය ගැන එක්තරා හිමිනමක් විදෙස්ගත වූ ලාංකිකයන් පිරිසක් ඉදිරියේ කරන දේශනාවක් යූ ටියුබ් ඔස්සේ දකින්නට ලැබුණා. සතුන් මැරෙන්නේ තමන්ගේ කර්ම ශක්තිය නිසා බැවින් මස් මාංශ භාවිතයේ කිසිම වරදක් නැති බව දෙසන මේ හිමියන් මස් මාංස කෑමෙන් තමන් වැළකී සිටියත්, සතුන් මැරෙන්නේ කර්මය නිසා බව තමන් වටහා ගත් දිනයේ සිට වැඩි වැඩියෙන් මස් මාංස කෑමට පෙළඹුණු බවත් දේශනා කරන්නේ රැස්ව සිටින පිරිසට අමන්දානන්දයට පත් කරවන පෙරළිකාර දර්ශනයක් දේශනා කළා වගේ. උන්වහන්සේ මේ කියන කරුණු කාරණා උන්වහන්සේගේ ධර්මය මිස බුදුන් වදාළ ධර්මය නොවන බව වටහා ගන්නට බොහෝ පිරිසට අවබෝධයක් නොමැති වීම නිසාම මෙම වීඩියෝව බොහෝ දෙනෙක් තව තවත් ප්‍රචාරය කරලා තිබුණේ මෙතෙක් කලක් සැගවෙලා තිබුණු බුදුදහමේ රහසක් නිරාවරණය වුණා වගෙයි. මේ දේවල් කිසිසේත්ම අහිංසක නොවන්නේ ඒ නිසයි.

සිය මනස එහි උපරිම තලයට ගෙන ආ ලොව මෙතෙක් බිහිවූ උතුම්ම මිනිසා වූ බුදුන් වහන්සේ ඒ සුපිරි මානසික බලය මිනිසුන් මුලා කරවන ප්‍රතිහාර්ය වෙනුවෙන් භාවිත නොකළත් අද අපේ ඇතැම් පන්සල් පවත්වාගෙන යන්නේ බුදුරුස් විහිදෙන අනුහස් ඇති ආයතන විදියට. රටේ නමගිය පන්සල්වල පවා දේවාල පවත්වාගෙන යන්නේ බොහොම ගරු ගාම්භිර විදියට . ලොව සියලුම ආගම්වලට වඩා බුදුදහම වෙනස් වන මූලිකම කාරණාව වන්නේ සෙසු සියලුම ආගම් දේව සංකල්ප මත පදනම් වුනත් බුදු දහම දේව සංකල්පයෙන් බැහැරව ගිය ධර්මයක් වීමයි. සෙසු සියලුම ආගම්වල දෙවියන්ට හිමිවන ස්ථානය බුදුන් වහන්සේ දුන්නේ මිනිසාට. මේ නිසා දෙවියන් යනු මිනිසුන්ගේ සිතින් මැවුණු සිතිවිල්ලක් මිස මිනිසුන් යනු දෙවියන් විසින් නිමැවුණු නිර්මාණයක් නොවන බව උන්වහන්සේ ඉතා පැහැදිලිව දේශනා කර තිබුණත් රටේ නමගිය වෙහෙර විහාර බොහොමයක විරාජමාන දේවාලවලට පුද පඩුරු අරගෙන යන බෞද්ධයන්ගෙන් කිසිම අඩුවක් ලංකාවේ අපට නැහැ.

ඇතැම් හිමිවරුන් මුදල් අතපත ගාන්නේ නැහැ. කාන්තාවක් තනිව හමුවෙන්නේ නැහැ. මේ හැම දෙයක්ම හාමුදුරුනමකගේ සිල්වත් කම මනින මිම්මක් විදියට සමහරුන් හිතනවා. ඒත් ඒක සිල්වත් කමේ මිම්මකට වඩා තමන්ගේ හික්මීම පිළිබද ගැටලුවක් බවයි මට හිතෙන්නේ. බුදුදහමේ හරය ඇත්තේ ගැටලුව වටහා ගෙන එය මනාව කළමනාකරණය කර ගැනීම තුළ මිස ගැටලුවෙන් පැනයාම තුළ නෙමෙයි. වනගත නොවී ලෞකික ලෝකය තුළ වාසය කරන්නේ නම් මුදල් අතපතග ගාමින් වුවත් එහි නොඇලී සිටීමේ හැකියාවක් තමන් තුළ වර්ධනය කර ගන්නට හැකිනම් වඩාත් විශිෂ්ට වන්නේ එයයි. කාන්තාවක් තනිව හමුවන්නට නොහැකි නම් එතැනත් ඇත්තේ තමන්ගේ හික්මීම පිළිබද බරපතල ගැටලුවක් මිස සිල්වත්කම මනින මිම්මක් නෙමෙයි. බුදුහිමියන් පවා තම අනුගාමික හිමිවරුන්ට දේශනා කළේ කාන්තාවක් දුටුවිට ඇය සිය මව හෝ සොහොයුරිය ලෙසින් සිතන්නට මිසක් කාන්තාවන්ට බියපත් වන්නට නෙමෙයි.

ලෝකයේ සෑම රටකම පාහේ බෞද්ධ පොතපත ලිපි ලේඛන බොහොමයක් අද බිහිවෙනවා. බුදුදහමේ එන කර්ම සංකල්පය අද එදිනෙදා ජීවිතයේ දී භාවිතයට ගන්නා සාමාන්ය ඉංගිරිසි වචනයක් බවට පත් වෙලා. පොත් සාප්පු වල රාක්ක බුදුදහම ගැන ලියැවුණු අලුත්ම පොත පතින් නිරන්තරයෙන්ම පිරී යනවා. බොහෝ සම්මන්ත්‍රණ, දේශනා සංවිධානය කෙරෙනවා. සරසවි වල අලුතින්ම විෂය නිර්දේශ ලියැවෙනවා. ඒත් මේ හැම කරුණකම, ලියැවෙන හැම ලිපියකම, පොත් රාක්කවල පිරී යන හැම පොත පතකම රැදුණු එක විශේෂත්වයක් තියෙනවා. ඒ තමයි ඒ සෑම ලිපි ලේඛනයකටම මුල්වෙලා තියෙන්නේ බුදුදහමේ ගැඹුරු සංකල්පයන් එහෙමත් නැතිනම් බුදුදහමේ හරය මත පදනම් වුණු මූලික සංකල්ප ගැන වීම. සතිය හෙවත් මනා සිහිබුද්ධිය පිහිටුවා ගැනීම. කර්ම සංකල්පය, භාවනාව, මේ මොහොත තුළ ජීවත් වීම… මේ කරුණු කාරණා ඉතා ගැඹුරින් මේ පොත්පත්වලින් ඉස්මතු කරනවා විතරක් නෙමෙයි බටහිර ලෝකයේ ජනතාව මේ කරුණු කාරණා හදාරමින් ඒවායින් බොහොම ඵල ප්‍රයෝජන ගන්නවා. මහා පරිමාණ දැවැන්ත ව්‍යාපාර ජලා තමන්ගේ සේවකයන්ට බුදුදහමේ කරුණු කාරණා කියලා දෙන්න වෙනම කාලයක් වෙන් කරනවා. ඒකට හේතුව මනා සිහිබුද්ධිය පිහිටුවා ගත් සේවක පිරිසක් සිටීම ආයතනයට පවා සම්පතක් වන නිසයි. මුලු ලෝකයම බුදු දහමේ හරය සොයා යද්දී අපි රහතුන් යැයි කියාගන්නා හිමිවරුන් වඩින මගට මල් විසිකරනවා.  බුදුන්ට ගරු කරන්නට කියලා චෛත්‍ය මළුව පළතුරුවලින් වසා දමා පළතුරු පූජා පවත්වනවා. ගිරිය කඩාගෙන කෑගහමින්, පොලිසිය සමග හැප්පෙමින් බුදු සසුන බේර ගන්න හදනවා. බුදුන් සියල්ල අත්හළ බෝධියේ අතුවල කොඩි එල්ලමින් හැම සම්පත්කම ප්‍රාර්ථනා කරනවා. බුදුන් වදාළ දහම ගැන නෙමෙයි, බුදුන් උපන්නේ ලංකාවේ ද කියලා හොයන්න තර්ක විතර්ක කරනවා, හන්දියක් හන්දියක් ගානේ බුදු පිළිම හිටුවලා බුදු සසුන රැකගන්න හදනවා, “ බුදු රුස් ” විහිදෙන තැන් හොය හොයා යනවා. ඒත් පෝය දවසට පස්සේ විහාර භුමියට ගියොත් කැළිකසල පිරිලා විහාර භූමිය සංගීත සංදර්ශනයකින් පස්සේ පිට්ටනියක් වගෙයි. ඒ තරම් සරල හික්මීමක්වත් අපි තුළ වගා කරගෙන නැහැ.

(පහතින් පෙනන රූපයෙන් දැක්වෙන්නේ පෝය දිනයට පසුව කැලණි විහාරයේ දර්ශනයක්)

සෑම ගුවන් විදුලි නාලිකාවක්ම දවසේ වැඩ අරඹන්නේත්, වැඩ අවසන් කරන්නේත් පිරිත් ගාථා පට තරගයට විකාශය කරමිනුයි. ඒත් මේ හැම දෙයක්ම කරන්නේ තමන්ගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් මිසක් සැබෑ ආගමික හැගීමකින් නෙමෙයි. මේ හැම පිරිත් සඡ්ඡායනක්ම ගුවන්විදුලි රූපවාහිනී නාලිකාවල විකාශය කෙරන්නේ ආරක්ෂක මන්ත්‍ර විදියට. ඒත් තමන්ගේ ගැලවීම ඇත්තේ තමුන් අතමය කියලා පැහැදිලිවම දේශනා කරපු බුදුන් වහන්සේ තමන්ගේ ආරක්ෂාව පිරිතකට දීලා ආත්ම ශක්තිය හීන කරගත්ත දියාරු මිනිසුන් බවට පත්වෙන්න කියලා කොයි කවර අවස්ථාවක දීවත් දේශනා කරලා නැහැ.

මිනිසුන් තමන්ගේ ජීවිකාව පවත්වාගෙන යන්නට බොහෝ දේවල් කරනවා. ඒ අතරින් සමහරුන් තමන්ගේ දහදිය මහන්සිය විකුණලා තමන්ගේ ජීවිකාව ගෙනියනවා. තවත් සමහරුන් තමන්ගේ සිරුර විකුණලා ජීවිකාව ගෙනි යනවා. ඒත් තවත් සමහරුන් ජීවිකාව ගෙනි යන්නේ ආගම, ජාති ආලය විකුණලයි. බලයට එන්න පොරකන දේශපාලකයන් අතරින් බොහොම දෙනෙක් ඔය කිව්ව අන්තිම ගණයට අයිති අය. තමන්ගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් ජාතිය ආගම විකුණා ගෙන කන මේ වගේ නිවටයන්ට වඩා තමන්ගේ සිරුර විකුණලා ජීවත් වෙන මිනිසුන් බොහොම උසස්. ඒකට හේතුව සිරුර විකුණලා ජීවත් වෙන මිනිසුන් තමන්ගේ සිරුර මිසක් ආත්මය විකුණන්නේ නැති නිසා. ඒත් බලයට එන්න පොරකන, ඒ වගේම බලයේ ඉන්න පොරකමින් රට, ජාතිය, ආගම විකුණන මේ පාපතරයන් තමන්ගේ මුලු ආත්මයම සිල්ලරට විකුණා දමනවා.

අජාන් බ්‍රහ්මවංශ හාමුදුරුවන් පෙන්වා දුන්නු විදියට ඕනෑම කෙනෙකුට බුදු දහම ගැන ලියැවුණු පොතපත ඕනෑම ගණනක් විනාශ කරන්න පුළුවන්. බුදු පිළිම කඩාදමන්නට පුළුවන්. ඒත් බුදුදහම කියන්නේ ඒ විදියට විනාශ වෙලා යන දෙයක් නෙමෙයි. ඒ වගේම බල සේනා පෙරමුණු ගහගෙන ගොඩ නගන්න පුළුවන් දෙයකුත් නෙමෙයි. බුදු දහමට අවමන් කරන්නට පුළුවන් ඔබටම පමණයි. විලාසිතාවට බෞද්ධකම පෙන්නනන්ට යාමෙන් පිරිහී යන්නේ අපම පමණයි.